-
Koźla – Dwór
Ok 150 metrów na zachód od kościoła znajduje się dawny dwór pochodzący z XVII wieku. PO 1945 roku roku, jak większość tego typu obiektów, został przejęty przez PGR i mocno zdewastowany. Na szczęście prywatny właściciel doprowadził budynek do stanu używalności i dziś, choć pozbawiony ozdób architektonicznych, jest w stosunkowo dobrym stanie. Jest to budowla na planie prostokąta, przykryta dachem czterospadowym. Aktualnie teren, na którym znajduje się dawny dwór jest ogrodzony dość wysokim murem i ciężko jest zobaczyć go w całej okazałości.
-
Koźla – Kościół św. Jadwigi
Kościół został zbudowany z kamienia polnego w XIV wieku, jako jednonawowa świątynia. Wieża została dobudowana w 1567 r. podczas przebudowy kościoła. Z tego roku jest też portal Charakterystycznymi elementami są przede wszystkim wspomniana wieża, zwieńczona hełmem obeliskowym, wysoki dach dwuspadowy oraz schodkowy portal znajdujący się w przyziemiu wieży. Kościół nie jest zbyt „przyjazny”, bowiem stosunkowo wysoka wieża w połączeniu z niebyt wielki korpusem oraz dość ograniczonym terenem sprawia, że jedynym miejscem umożliwiającym zrobienie całościowego zdjęcia jest ulica od strony prezbiterium.
-
Długie – Ruiny kościoła św. Jakuba
Ruiny Kościoła zlokalizowane są we wschodniej części wsi, czyli od strony Mycielina. W zasadzie trzeba się bardzo mocno postarać, żeby ich nie zauważyć, ponieważ wieża świątyni jest stosunkowo wysoka. Z ulicy na teren kościoła prowadzi kamienna brama. Kościół powstał pod koniec XIII wieku, nieco później otoczono go murem z bramą. Tak jak widać, budulcem był przede wszystkim kamień polny. Historia jest podobna jak przypadku podobnych ruin, tzn. po reformacji świątynię przejęli protestanci, jednak w 1654 roku powróciła do katolików, których tu… już nie było. Nieużytkowany budynek zaczął popadać w ruinę, a dzieła zniszczenia dokonał pożar w 1856 roku. Trzeba powiedzieć, że jak na tak długi okres bycia ruiną, to ściany…
-
Czerwieńsk – Zabudowa
Informacje o zabudowie Czerwieńska raczej trudno znaleźć nie tylko w przewodnikach turystycznych, ale nawet w spisie zabytków. Nie ma tu rzeczywiście jakichś kamienic ani willi rzucających na kolana, niemniej jednak będąc tu warto zwrócić uwagę na kilka budynków, które wraz z ratuszem oraz skwerem w centrum sprawiają pozytywne wrażenie.
-
Czerwieńsk – Dawny kościół ewangelicki
W Polsce nie jesteśmy jakoś specjalnie przyzwyczajeni do takich widoków, ale w Czerwieńsku znajduje się budynek, który wygląda jak kościół, jednak kościołem aktualnie nie jest. Nie zmieni to jednak faktu, że obiekt zlokalizowany przy ul. Zielonogórskiej 5, w którym mieści się narzędziownia Budomont, do 1945 roku pełnił funkcje sakralne. Jest to powstała w 1851 roku świątynia protestancka (w Czerwieńsku nie było wówczas kościoła katolickiego, bo miasto należało do Prus), która po II Wojnie Światowej nie została przejęta przez katolików, którym zapewne w zupełności wystarczył dzisiejszy kościół św. Wojciecha. Cóż więcej można powiedzieć? Dzięki zaadoptowaniu jej w latach 70-tych na cele przemysłowe budynek przetrwał i można go do dziś oglądać. Może…
-
Brody – Zabudowa
Wjeżdżając do Brodów przez Bramę Miejską trafiamy na ulicę Wolności, na której można zobaczyć domy z połowy XVIII wieku, a szczególną uwagę zwraca ściana frontowa nieistniejącego już budynku, która aż prosi się o odnowienie ze względu na bogatą dekorację. Na ulicy zamkowej kierującej w stronę pałacu stoją budynki z tego samego okresu. Idąc dalej dochodzimy do ul. Rynek, przy której znajduje się Urząd Gminy Brody mieszczący się w nieco nowszym, ale także zabytkowym budynku. Dalej ul. Rynek przechodzi przechodzi w ul. Traugutta, przy której stoją kościół oraz kilka starszych kamienic. Na ścianie niezbyt atrakcyjnego domu pokrytego szarym tynkiem widoczny jest stary herb z datą z rokiem 1769.
-
Czerwieńsk – Kościół św. Wojciecha
Świątynia protestancka została wybudowana została w 1877 roku na miejscu szachulcowego kościoła granicznego, pochodzącego z 1707 roku. Kościół zbudowano z cegły, a chyba najbardziej charakterystycznym elementem są półkoliste zakończenie oraz schodkowe szczyty. Świątyni nie da się nie zauważyć, ponieważ stoi na wysepce położonej na przecięciu dróg 279 i 280 prowadzących w kierunku Nietkowa, Wysokiego oraz Zielonej Góry. Nie jest łatwe zrobienie dobrego zdjęcia ukazującego całość budynku, bowiem wokół kościoła nie ma zbyt dużo miejsca, a ośmioboczna wieża jest dość wysoka. Wewnątrz można zobaczyć typowe dla protestanckich świątyń empory. Z wcześniejszego zboru w wyposażeniu zachowały się także m.in. ołtarz oraz ambona.
-
Czerwieńsk – Ratusz
Możliwość wybudowania ratusza w Czerwieńsku wiąże się z otrzymaniem praw miejskich w 1690 roku. Jednak pierwszy budynek tego typu zbudowano niemalże 90 lat później i była to budowla szachulcowa. Obecny ratusz w formie piętrowego budynku z dachem czterospadowym oraz charakterystyczną wieżyczką z zegarem powstał pod koniec XIX wieku, przebudowany był w 1909 roku, a niespełna dwadzieścia lat później dostawiono widoczne do dziś z tyłu ratusza parterowe przybudówki. Innym elementem zwracającym uwagę jest ozdobne wejście w formie portyku, nad którym widoczny jest herb miasta. Ogólnie całość wraz z otaczającym parkiem sprawia bardzo pozytywne wrażenie.
-
Brody – Brama miejska
Brama została zbudowana w 1748 rok na okoliczność wizyty w Brodach króla Augusta III. Witała przyjezdnych z kierunku Forst oraz Lubska. W 1928 r. podczas remontu umieszczono od strony drogi herb rodziny Brühlów, a od strony ówczesnego miasta znalazła się inskrypcja „AD MDCCL III PORTA URBIS PFORTHEN FELICITER EXSTRUCTA”. Budowla jest ciekawym elementem w pewien sposób zapraszającym przyjezdnych i obiecującym im ciekawsze rzeczy, które niewątpliwie można w Brodach znaleźć. Będąc w Brodach w sierpniu 2020 r. natknąłem się akurat na końcowy etap remontu bramy, który niewątpliwie przywróci jej choć część dawnego blasku.
-
Brody – Kościół Wszystkich Świętych
Świątynia powstała w XVII wieku jako zbór ewangelicki, ponieważ były to wówczas tereny luterańskie. Służyła ewangelikom do 1945 roku, natomiast po II Wojnie Światowej przez ponad 30 lat nie była użytkowana i popadała w ruinę. W latach 1981-1983 kościół został odnowiony i od tego czasu służy miejscowym katolikom. Murowana wieża została zbudowana pod koniec XVII wieku i dziś zwieńczona baniastym hełmem i dziś jest charakterystycznym elementem zewnętrznej części kościoła. Wewnątrz uwagę zwracają dwupoziomowe empory oraz loża kolatorska. Spod tynku widać mury świątyni, które powstały z cegły z dodatkiem kamieni. Całość sprawia ciekawe wrażenie, więc jeśli ktoś będzie w Brodach, to zachęcam do odwiedzenia kościoła. Świątynia jest przy głównej ulicy miasta,…
-
Brody – Pałac Brühla
Budynek ma charakterystyczny kształt podkowy i jest jedną z największych rezydencji na terenie byłego województwa zielonogórskiego. Pierwszy pałac zbudowany został dla rodziny Promnitzów w latach 1670-1674. Rezydencja jest jednak znana przede wszystkim jako własność rodziny Brühlów. Heinrich von Brühl kupił ten teren i wykorzystując mury starszej budowli postawił w połowie XVIII wieku dwupiętrowy pałac nakryty dachem mansardowym. Charakterystycznym elementem były szerokie schody wejściowe ozdobione czterema Atlantami podtrzymującymi wielki balkon. Rzeźby te, choć uszkodzone, można zobaczyć do dziś. Po kilku latach od zakończenia budowy pałac został zniszczony podczas Wojny Siedmioletniej, a świetność rezydencji przywrócił po ponad osiemdzięsięciu latach wnuk Heinrich von Brühla – Friedrich August Brühl. Pałac został spalony przez Armię…
-
Podgórzyce – Ruiny kościoła
Nie jest znany patron kościoła i w zasadzie niezbyt wiele o nim wiadomo. Zgodnie z tablicą był to XIV-wieczny kościół wzniesiony z fundacji Henryka Brodatego i Jadwigi, tyle że oni akurat żyli razem w I połowie XIII wieku. W każdym razie pierwszy raz świątynia była odnotowana dopiero w 1535 roku. Jako że Podgórzyce przeszły na stronę reformacji, więc i kościółek przez pewien czas służył ewangelikom. Uległ znacznym zniszczeniom podczas Wojny Trzydziestoletniej (1618-1648). Kościółek zbudowano z kamieni polnych i rudy darniowej i była to halowa świątynia, podobna do kilku innych kościółków, które w okolicach Zielonej Góry przetrwały do dziś. Charakterystyczna wieżyczka z dzwonkiem pochodzi z XX wieku, gdy ruiny zostały uporządkowane.…
-
Nowogród Bobrzański – Zamkowa Góra
Zamek w Nowogrodzie Bobrzańskim powstał prawdopodobnie na początku XIV wieku na miejscu grodu kasztelańskiego. Na początku XVII wieku został przebudowany na renesansowy pałac. Pod koniec XVIII wieku stara budowla została zburzona, a na jej miejscu stanął nowy pałac. Pałac ten w formie klasycystycznej dotrwał do 1945 roku, kiedy to został spalony, a następnie rozebrany. Pamiątką po dawnym pałacu jest dziś właśnie Zamkowa Góra, założenie parkowe oraz pozostałości bramy prowadzącej niegdyś do tego miejsca. Aktualnie Zamkowa Góra jest miejscem, w którym można odpocząć, pobawić się z dziećmi lub poćwiczyć nieco na siłowni.
-
Nowogród Bobrzański – Zabudowa miasta
Zabytkowa zabudowa mieszkalna Nowogrodu Bobrzańskiego nie jest na pewno architekturą najwyższych lotów. To raczej taka małomiasteczkowe kamienice i w tym właśnie tkwi ich urok. Tworzą ją przede wszystkim budynki stojące przy głównym placu prawobrzeżnej części miasta, który nosi nazwę Rynek, oraz przy ul. Kościuszki, która prowadzi od Rynku w stronę Bogaczowa. Wśród tej zabudowy znajdują się domy z XVIII, XIX oraz początku XX wieku i aż prosi się, aby przynajmniej ich elewacje zostały odnowione.
-
Nowogród Bobrzański – Kościół Wniebowzięcia NMP
Kościół został oddany do użytku w 1227 roku przez zakon augustianów, którzy wcześniej wybudowali kościół św. Bartłomieja Apostoła. Zakonnicy użytkowali świątynię do 1284 roku, kiedy to przenieśli się do Żagania. Kościół w swojej historii służył katolikom, ewangelikom, potem obu wyznaniom jednocześnie, aby na początku XVII wieku wrócić znów do katolików. Budynek stoi niejako na uboczu poza główną częścią prawobrzeżnej strony miasta i jest dobrze widoczny z drogi nr 27. Dziś jest to zdecydowanie ładniejsza z tutejszych świątyń. Kościół był wielokrotnie przebudowywany. Rzut oka na wieżę dobudowaną pod koniec XVII wieku zdradza barokowe elementy. Obok kościoła stoi pochodząca z końca XVII plebania.
-
Nowogród Bobrzański – Kościół św. Bartłomieja Apostoła
Dzisiejszy kształt świątyni jest co najmniej dziwny, bowiem jest to połączenie starej gotyckiej części budowanej z kamienia polnego oraz nowej, pochodzącej z lat 80-tych XX wieku. Można powiedzieć, że Kościół św. Bartłomieja Apostoła jest niejako symbolem dziejów miasta. Jego początki sięgają I połowy XIII wieku, bowiem zbudowany został przez zakon augustianów, dla których był świątynią klasztorną w latach 1217-1227, czyli do czasu przeniesieniu się zakonników do świątyni leżącej dziś po drugiej stronie drogi nr 27. Jako że Nowogród Bobrzański leżał stosunkowo blisko wydarzeń związanych z reformacją, więc dość szybko dotarł tu protestantyzm, a omawiana świątynia służyła gminie ewangelickiej w latach 1540-1668. W późniejszych latach los nie oszczędzał budowli, która niszczona…
-
Zielona Góra – Dzika Ochla
Dzika Ochla jest stawem położonym przy drodze wyjazdowej z Zielonej Góry do Ochli. Teren przy zbiorniku wodnym został ciekawie zaadoptowany, bo mamy tutaj przede wszystkim park linowy, ale jest także plac zabaw dla dzieci, stoły, przy których można usiąść. Jest także możliwość wypożyczenia roweru wodnego. Miejsce można wynająć na potrzeby imprezy grupowej i, co ważne, przygotowany jest naprawdę spory parking. Oprócz wszystkich atrakcji związanych z zagospodarowanym terenem, dookoła stawu jest ścieżka, więc można tutaj spacerować, biegać, ale także łowić ryby czy po prostu usiąść i odpocząć.
-
Zielona Gora – Wagmostaw
Wagmostaw to tak naprawdę dwa sztuczne zbiorniki wodne spiętrzone niegdyś na potrzeby młynu wodnego (Młyn Semlera), zasilane przez przepływającą tamtędy rzeczkę Gęśnik, wraz przyległym do nich obszarem. Pod koniec XIX wieku teren stał się miejscem wypoczynkowo-rozrywkowym znanym jako Dolina Luizy. Ówcześni mieszkańcy znali miasta mogli tutaj miło spędzić czas w restauracji, słuchając orkiestry grającej w muszli koncertowej, a także pływając łódkami po stawie. Po II wojnie światowe restauracja jeszcze działała do 1957 roku, bo Gęśnik został w międzyczasie zamieniony w ściek i miejsce przestało być atrakcyjne. Restauracja popadła w ruinę, a staw z czasem zarósł trzcinami. Pamiętam z lat-80-tych, że było to miejsce położone właściwie na odludziu, niemalże dzikie, ale…
-
Zielona Góra – Centrum Rekreacyjno-Sportowe
Zielonogórskie Centrum Rekreacyjno-Sportowe jest, jak sama nazwa mówi, kompleksem rekreacyjno-sportowym zarządzanym przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Całość można podzielić na dwie części: hala sportowa oraz część basenowa. Obiekt został oddany do użytku 26 czerwca 2010 roku. Część basenowa składa się oczywiście z basenu (ok. 550 miejsc), saun (ok. 60 miejsc), kawiarni, sali zabaw. Na basenie można skorzystać m.in. z pływalni, różnego rodzaju zjeżdżalni (w tym zjeżdżalni 210-metrowej), dzikiej rzeki, ścianki wspinaczkowej, gumowego balonu, basenu do nauki pływania. Całość jest atrakcyjnie zaprojektowana i estetycznie wykonana. Hala sportowa może pomieścić ponad 6 tys. widzów (w tym tysiąc miejsc wysuwanych). Organizowane są tam imprezy sportowe, czyli przede wszystkim mecze w dyscyplinach halowych…
-
Zielona Góra – Centrum Przyrodnicze
Centrum Przyrodnicze, będące częścią Centrum Nauki Keplera, zostało otwarte 8 września 2015 roku. Oferuje całym rodzinom miłe spędzenie czasu wśród interaktywnych stanowisk przybliżających gościom różnego rodzaju zagadnienia dotyczące zjawisk fizycznych, biologi, organizmu ludzkiego. Przy każdym stanowisku można przeczytać zarówno o sposobie korzystania, jak i o samym zjawisku. Oprócz wystaw stałych goście mają możliwość oglądania także wystaw czasowych oraz organizowania imprez okolicznościowych, np. urodzin.
-
Zielona Góra – Mini ZOO Bajkowa Zagroda
Mini ZOO jest częścią zielonogórskiego Ogrodu Botanicznego. Otwarte zostało 12 kwietnia 2014 roku jak atrakcja dla dzieci łącząca możliwość oglądania zwierząt z zabawą na placu zabaw oraz zwiedzaniem figurek bohaterów bajek. Obiekt zaprojektowany został na wzór nowosolskiego Parku Krasnala, a dofinansowany został z Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Brandenburgia jako projekt „Rozbudowa i rozwój infrastruktury transgranicznej połączony ze wzmocnieniem oferty w turystyce rekreacyjnej i edukacyjnej w Euroregionie Sprewa – Nysa-Bóbr, poprzez rozszerzenie i połączenie w sieć przyrodniczych ofert rekreacyjnych i edukacyjnych Zoo w Cottbus i Ogrodu Botanicznego w Zielonej Górze”. Goście mini ZOO mogą zobaczyć m.in. daniele, surykatki, owce kameruńskie, pawie i papugi. Wejściem na jego teren jest imitacja bramy…
-
Łęknica – Dawna kopalnia „Babina”
Wydobycie w Łuku Mużakowa rozpoczęto w 1825 roku na terenach dzisiejszych Niemiec. Początkowo pozyskiwano iły oraz mułki ałunowe. W 1843 roku w okolicach Kolzig ruszyło wydobycie węgla brunatnego. Kopalnia Babina (Babina Braunkohlenverwertung GmbH Muscau O. L.) rozpoczęła działalność w 1921 roku na prawobrzeżnej stronie Nysy Łużyckiej. Udziałowcami tego przedsięwzięcia była rodzina von Arnim, czyli ówcześni właściciele dzisiejszego Parku Mużakowskiego. Wydobycie węgla brunatnego trwało także po II wojnie światowej, aż do 1973 roku, przy czym od lat 50-tych robiono to także metodą odkrywkową. Równocześnie nadal pozyskiwano surowce ceramiczne. Po zakończeniu przemysłowego wydobycia część wyrobisk zapadła się, wypełniając się wodami podziemnymi i opadowymi. Pozostawione pokopalniane tereny powoli zaczęły być opanowywane przez przyrodę,…
-
Łęknica – Park Mużakowski
Park położony jest po dwóch stronach Nysy Łużyckiej, która stanowi w tym miejscu granicę między Polską i Niemcami. Nysa Łużycka dzieli park nie tylko na między dwa państwa, ale także na dwie zasadnicze części – rezydencjalną oraz parkową. Całkowita powierzchnia wynosi 728 ha, z czego 522 ha znajdują się po stronie polskiej, co dzięki czemu jest to największy park w stylu angielskim (naturalność, swoboda oraz romantyzm) w naszym kraju. W 2004 roku Park Mużakowski został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jako datę założenia parku przyjmuje się 1 maja 1815 roku, gdy książę Hermann Ludwig Heinrich von Pückler-Muskau, który odziedziczył te tereny po swoim ojcu, ogłosił mieszkańcom miasteczka chęć zmienienia…
-
Łagów – Domy przy ul. Kościuszki (podzamcze)
Ul. Kościuszki jest niewielkim odcinkiem pomiędzy bramami Marchijską i Polską. Można tu zobaczyć przede wszystkim XIX-wieczne kamieniczki na przeciw murów zamkowych. Na uwagę zasługują jednak dwa inne domy: przybudowana do murów niepozorna XVII-wieczna „Kurza stopka”, w której mieści się Informacja Turystyczna, oraz XVIII-wieczna szachulcowa Karczma Podzamcze.
-
Cigacice – Stary most na Odrze
Most został zbudowany w 1925 roku. Powstał w Zakład Konstrukcji Stalowych i Mostowych Beuchelt & Co. Ma 390 metrów długości oraz 6,2 m szerokości. 29 stycznia 1945 r. został wysadzony przez niemieckich saperów. Ponownie do użytku oddano go 1947 roku. Do czasu zbudowania nowego mostu odbywał się tędy ruch z Zielonej Góry w kierunku Gorzowa Wlkp. oraz Poznania. Aktualnie ze względu na niezbyt dobry stan techniczny obowiązuje na nim ruch wahadłowy.
-
Świebodzin – Wieża Bismarcka
Wieża jest obecnie zlokalizowana w lasku przy osiedlu Widok. Widoczna jest także z drogi nr 92. Mierząca 22 metry wysokości budowla została oddana do użytku 20 września 1908 roku z inicjatywy miejscowego Związku Marchii Wschodniej, jako jedna z wielu wież ku czci kanclerza Otto von Bismarcka. Wówczas wyrosła na wzgórzu pośród świebodzińskich winnic. Na szczycie znajdowała się pięciometrowa nadbudówka, zdemontowana po II wojnie światowej, gdy była wykorzystywana jako punkt obserwacyjny do patrolowania terenów nadgranicznych. Z czasem wieża przestała być wykorzystywana, a przed ostateczną dewastacją uchronił ją miejscowy pasjonat krótkofalarstwa. Aktualnie wieża jest ogrodzona siatką, a na jej szczycie znajdują się anteny.
-
Świebodzin – Figura Chrystusa Króla Wszechświata
Figura jest wzorowana na znanej powszechnie postaci Jezusa z Rio de Janeiro. Jest to swego rodzaju dopełnienie znajdującego się po drugiej stronie ulicy Sulechowskiej Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, które powstało z inicjatywy miejscowego proboszcza Sylwestra Zawadzkiego. Ksiądz zmarł 14 kwietnia 2014 roku, a 9 maja – zgodnie z jego wolą – serce zostało umieszczone w podstawie kopca. Tyle, że całość odbyła się bez wymaganych prawem zezwoleń… Jeżdżąc z Zielonej Góry nad morze przez wiele lat obserwowałem powstawanie kopca, którego wznoszenie rozpoczęto w 2001 roku. Nie ukrywam, że traktowałem cały proces jako swego rodzaju ciekawostkę, ale proboszcz dopiął swego i figura została poświęcona 21 listopada 2010 r. przez biskupa Stefana Regmunta. Teren…
-
Świebodzin – Rynek
Świebodzińska starówka (pl. Jana Pawła II) jest obecnie połączeniem odnowionego ratusza, dziewiętnastowiecznych kamienic oraz powojennych klockowych budynków, zdecydowanie niepasujących do tej części miasta. Kilka kamienic wyróżnia się różnorodną bryłą, ale najważniejsze jest chyba to, że starówka jako całość robi bardzo korzystne wrażenie. Od 2009 roku swoją ławkę ma tutaj Czesław Niemen.
-
Świebodzin – Dawna szkoła parafialna
Przy łuku ul. Szpitalnej pod numerem 3 (trochę na tyłach kościoła św. Michała Archanioła) stoi niepozorny budynek, którego front jest ozdobiony dwoma schodkowymi szczytami. To dawna szkoła parafialna, zbudowana w 1604 roku. Po wejściu, w sieni, można zobaczyć sklepienia sieciowe. Aktualnie znajduje się tutaj Katolicki Zespół Edukacyjny im. Jana Pawła II.
-
Świebodzin – Kościół NMP Królowej Polski
Zbór ewangelicki imienia Fryderyka zlokalizowany został w południowo-wschodniej części starego miasta, na miejscu wcześniejszych zborów. Zbudowano go w latach 1898-1900 jako ceglaną świątynię w stylu neogotyckim. Uwagę zwracają rozmiary kościoła oraz strzelista wieża. Bryła świątyni jest bardzo zróżnicowana. Pomimo zajęcia obiektu przez wojska radzieckie zachowały się tu niektóre elementy z oryginalnego wyposażenia – przede wszystkim organy z 1900 roku oraz stolarka drzwiowa. W 1981 roku przeprowadzono tu remont generalny. Od 1981 roku jest to kościół parafialny. Wcześniej wchodził w skład parafii św. Michała Archanioła.
-
Świebodzin – Zamek
Przejeżdżając dzisiejszą ulicą Zamkową można zastanowić się dlaczego w skład Lubuskiego Ośrodka Rehabilitacyjno-Ortopedycznego wchodzi jakaś nieużywana i zaniedbana część, wyglądająca na ruinę. Ta ruina to świebodziński zamek, a raczej to co z niego pozostało. Zamek zbudowano w I połowie XIV wieku. Otoczony był własną fosą, która łączyła się z fosą miejską. Początkowo posiadał jedno skrzydło, a dwa kolejne dobudowano w okresie renesansu, gdy właścicielami zamku byli przedstawiciele rodziny von Knobelsdorff. Pamiątką po nich jest widoczny na ścianie południowej (od strony ul. Zamkowej) monogram z literą „K”, znajdujący się pod krzyżem lotaryńskim wykonanym z kul armatnich. Zamek zatracił funkcje obronne po przejęciu przez cysterki trzebnickie. W 1895 roku obiekt został przekazany…
-
Świebodzin – Kościół św. Michała Archanioła
Trójnawowy kościół halowy został zbudowany w drugiej połowie XIV wieku roku z cegły, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni. Obiekt ucierpiał podczas pożaru miasta w 1541 roku, po czym został rozbudowany. Pierwotna bryła została rozbudowana o dwie kolejne nawy oraz kaplice. Jako, że kościół należał wówczas do protestantów, remont wykorzystano także do wzniesienia empor we wnętrzu. Świątynia nie ma obecnie wieży, ponieważ została rozebrana w XIX wieku ze względu na zły stan techniczny. Wygląd ściany frontowej, czyli m.in. dwie charakterystyczne wieżyczki oraz przedsionek, jest efektem prac wykonanych na początku XIX wieku według projektu Alexisa Langera. Po wszystkich przebudowach kościół ma dość oryginalny kształt, trudny do określenia, gdy ogląda się jego…
-
Świebodzin – Mury obronne
Przyznam, że przyjeżdżając do Świebodzina nie przygotowałem się jakoś specjalnie w kierunku wiadomości o tutejszych murach obronnych i zaskoczyłem się, bo pomimo, że mury zaczęto rozbierać już w XVIII wieku, to w zachodniej części starówki pozostało ich sporo. Budowę murowanych umocnień rozpoczęto w XIV wieku, co było zapewne związane z powstaniem zamku. Wznoszono je z kamienia, a później także z cegły. Do miasta prowadziły trzy bramy: Krośnieńska, Frankfurcka, a od XVI wieku także Nowa. Całości dopełniały ziemne umocnienia po drugiej stronie szerokiej fosy. Dziś pozostałości murów obronnych można zobaczyć przede wszystkim przy ul. Okrężnej wraz z zasypaną fosą aż do ulicy Wałowej.
-
Świebodzin – Ratusz
Pierwsza siedziba rajców miejskich powstała na przełomie XIV i XV wieku. Prawdopodobnie z tego zachowały się w piwnicach sklepienie kolebkowe. Ratusz w obecnym w kształcie, to efekt odbudowy wcześniejszego budynku po pożarze miasta z 1541 roku. Ciekawostką jest to, że od XVI wieku ratusz miał dwie wieże, połączone mostkiem. Wieża północna została jednak rozebrana 1827 roku, ponieważ groziła zawaleniem. W XIX wieku wygląd ratusz został zmieniony, dostosowany do trendów gotyckich (trzy szczyty po stronie wschodniej) oraz renesansowych (szczyt po stronie zachodniej, ozdobny krenelaż wieży). Ściany ozdobione są gzymsami i boniowaniem, a od strony północnej także pilastrami. Aktualnie w budynku ratuszu mieści się m.in. Muzeum Regionalne, w którym zobaczyć można różnego…
-
Szprotawa – Ruiny kościoła ewangelickiego (zamek piastowski)
Zamek został zbudowany z kamienia na przełomie XIII i XIV wieku. Otoczony był stromą skarpą, fosą oraz murami. W miejscowym muzeum od 2006 roku dostępna jest makieta będąca próbą odtworzenia wyglądu tego obiektu. Próbą, bo nie ma zbyt wielu danych dotyczących pierwotnego kształtu budowli. Zamek ucierpiał podczas wojny trzydziestoletniej, a w 1672 roku pożar zniszczył go na tyle poważnie, że nie został już odbudowany. Pozostałości zamku początkowo przekształcono na browar, a w latach 1745-47 pozostałe mury posłużyły do budowy zboru ewangelickiego (Kościół Bożego Zamku). W tym celu wyburzono ściany wewnątrz zabudowań, natomiast w bastei zlokalizowano zakrystię. W trakcie II wojny światowej świątynia została uszkodzona. W czasach powojennych nieremontowana popadała w…
-
Szprotawa – Mury obronne
Mury obronne zaczęto budować z kamienia w XIV wieku, a rozbudowywane były jeszcze przez kolejne dwa stulecia. Całość składała się z dwóch bram oraz dwudziestu pięciu baszt. Bramy prowadziły na wschód (Głogowska, zwana też Glinianą) oraz na zachód (Żagańska, zwana inaczej Kamienną). Mury zaczęto rozbierać na początku XIX weku. Zburzone zostały także obie bramy, odpowiednio w 1826 oraz 1846 roku. Dziś możemy oglądać fragment murów z basztą wzdłuż ulicy Ogrodowej, zakończony pozostałościami po Bramie Żagańskiej (ul. Świerczewskiego). Ciekawa jest też baszta wmurowana w dom przy ul. Kozaka oraz fragment znajdujących się tam murów. Osobną częścią szprotawskich umocnień był zamek, położony w południowo-wschodniej części ówczesnego miasta. Po likwidacji murów fosa zamieniona…
-
Szprotawa – Ratusz
Ponieważ Szprotawa prawa miejskie uzyskała już w XIII wieku, więc musiało być także miejsce, w którym spotykali się tutejsi radni miejscy. Do XIV wieku był to dom kupiecki, a następnie zbudowany został murowany piętrowy ratusz. W I połowie XVI wieku obiekt został rozbudowany, a od wschodu dostawiono późnogotycką wieżę. Zachodnią wieżę dobudowano podczas gruntownego remontu ratusza w latach 1604-1617. Niestety podczas dwóch pożarów miasta (1672, 1702) ucierpiała mocno także ta najważniejsza miejska budowla. Odbudowano ją w latach 1730-1732, podwyższając o trzecią kondygnację. Osiemnastowieczna bryła ratusza, odbudowanego wg projektu Martina Franza, przetrwała do dziś. Najbardziej charakterystyczną cechą szprotawskiego ratusza są oczywiście dwie wieże, zachowujące swój pierwotny styl, sprzed pożarów. Starsza jest…
-
Szprotawa – Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Patrząc na zachodnią ścianę budynku można zadać sobie pytanie: co robi spory kamienny fragment pośród ceglanej całości, co robią dwa wejścia obok siebie i dlaczego jedno z nich jest zamurowane? Pierwotna orientowana (prezbiterium w kierunku wschodnim) świątynia została zbudowana ok. 1260 roku z kamienia polnego i była jednonawowym kościołem. W pierwszej połowie XV wieku doszło do jego rozbudowania, w tym także poszerzenia, a budowla zyskała wówczas kształt, który możemy oglądać do dziś – trójnawowej hali. Dzięki pozostawieniu pierwotnej ściany zachodniej możemy dziś oglądać wczesnogotycki portal oraz znajdującą się nad nim pozostałość po rozecie. Oba elementy zostały zamurowane w 1620 roku. Wysokość pochodzącej z XIV wieku wieży oraz gabaryty budowli świadczącą…
-
Sulechów – Zabudowa mieszkalna
Zabudowa mieszkalna Sulechowa nie miała zbyt wiele szczęścia. Wcześniejsze drewniane i szachulcowe domy zostały zniszczone podczas pożarów miasta. XIX-wieczne budownictwo murowane zostało natomiast mocno zniszczone podczas II wojny światowej. Rynek tworzy połączenie starszych kamienic oraz powojennej zabudowy, która uzupełniła miejsca pozostałe po budynkach, które nie dotrwały do naszych czasów. Całość, z ratuszem stojącym na środku placu, sprawia jednak dość korzystne wrażenie.
-
Sulechów – Ratusz
Dzisiejszy ratusz bazuje na renesansowym XVI-wiecznym budynku (wcześniejszy spłonął w pożarze w 1557 roku) z dwoma wieżami – wyższą od zachodniej oraz niższą od południowej strony. W swojej historii przeszedł on jednak sporo zmian. Już w 1633 roku ucierpiał w wyniku kolejnego pożaru (czasy wojny trzydziestoletniej) i przez dłuższy okres istniał w „wersji” dwukondygnacyjnej z dwuspadowym dachem. Dopiero w II połowie XIX wieku nastąpiła gruntowna przebudowa. Zamiast stromego dachu dobudowano drugie piętro, nowy płaski dach ozdobiono krenelażem, a południową wieżę obniżono do poziomu murów. Sulechowski ratusz pomimo uszkodzeń wojennych został siedzibą władz miejskich już 1945 roku. Kolejna znacząca przebudowa odbyła się na przełomie lat 60-tych i 70-tych. Wówczas krenelaż zastąpiono…
-
Sulechów – Dawny zbór kalwiński
W 1683 roku do Sulechowa przybyli uciekający przed reformację polscy szlachcice – Stanisław i Mikołaj Latalscy, zakładając tu gminę kalwińską. Dzięki przychylności króla pruskiego gmina uzyskała w 1751 roku pozwolenie na budowę świątyni. Rok później ruszyły praca trwające 13 lat. W ich wyniku powstał późnobarokowy zbór z ciekawą fasadą, której osią jest wieża nakryta dachem namiotowym. Nad wejściem można zobaczyć trójkątny przyczółek, w którym umieszczony jest kartusz. Po II wojnie światowej w zborze mieścił się dom katolicki. W 2007 roku budynek został odrestaurowany i przeznaczony na cele kulturalne. Obecnie znajduje się tutaj sala widowskowo-koncertowa miejscowego Domu Kultury.
-
Sulechów – Zamek
Sulechowski zamek powstał prawdopodobnie na początku XIV wieku z inicjatywy książąt głogowskich. Znajdował się poza murami miejskimi, ale posiadał własne fortyfikacje, które częściowo przetrwały do dziś. Jeśli chodzi o same zabudowania zamkowe, to dziś możemy oglądać jedynie wieżę (obniżoną i nakrytą dachem namiotowym w 1730 roku) oraz renesansowe skrzydło zachodnie. Pierwotny zamek został powiększony w XV wieku, a następnie przebudowany w wieku XVI. W XVIII na elewacji skrzydła zachodniego dodano ozdobne pilastry, a w połowie XIX wieku powstał szczyt, który do dziś dodaje budowli uroku. W tym stuleciu wyburzone zostały części wschodnia oraz północna, pozostawiając zamek w kształcie, jaki można oglądać obecnie. W 2010 roku zamek został odrestaurowany i przeznaczony…
-
Sulechów – Mury obronne z Bramą Krośnieńską
Sulechowskie mury obronne otaczające średniowieczne miasto powstały w XIV wieku (zamek znajdujący się poza murami miejskimi posiadał własne fortyfikacje). Zbudowano je z kamienia polnego oraz zaprawy wapiennej. W XV oraz XVI mury podwyższono. Początkowo znajdowały się dwie bramy: Świebodzińska od północy oraz Zielonogórska od południa. Na początku XVIII powstały dwie kolejne – Królewska i Krośnieńska. Ta ostatnia – barokowa, zdobiona pilastrami oraz kartuszami – przetrwała do naszych czasów. W XIX wieku fortyfikacje zaczęto rozbierać. Obecnie sporą ich część można zobaczyć przy ul. Okrężnej (na wysokości kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego), gdzie znajduje się także Brama Krośnieńska, a mniejsze fragmenty przy ul. Jana Pawła II, Magazynowej oraz przy Nowym Rynku, gdzie pozostał…
-
Sulechów – Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Jest to najstarszy sulechowski kościół. Wysoka wieża sprawia, że jego lokalizacja nie sprawia żadnego problemu. Świątynia mieści się obok zachodniego skrzydła rynku, a z drugiej strony teren przykościelny ograniczony jest murami obronnymi, w które wbudowana jest plebania. Dzisiejsza budowla jest przede wszystkim efektem przebudowy wcześniejszego kościoła pod koniec XV wieku, w stylu późnogotyckim. Ówczesny kościół od wschodniej strony składał się z wąskiego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium (widocznego od strony rynku), szerszego i wyższego trójnawowego korpusu oraz wieży od strony zachodniej. Starsza wieża wraz z zachodnim szczytem została zniszczona podczas pożaru w 1557 roku. Jej dolna część pełni obecnie rolę kruchty od strony murów obronnych (ul. Okrężnej). Od strony południowej w 1572…
-
Stary Żagań – Krzyże pokutne
W murze otaczającym starożagański kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski można dostrzec cztery elementy w kształcie krzyża, znajdujące się po zewnętrznej stronie muru, na prawo od bramy (ciekaw jestem ilu ludzi nie zauważyło). Są to krzyże pokutne wykonane ze zlepieńca, ustawione na poziomie gruntu, od najwyższego do najwyższego. Nie znalazłem nigdzie powodów, dla których krzyże tutaj się znalazły, nie są także widoczne wyryte narzędzia zbrodni.
-
Stary Żagań – Kościół NMP Królowej Polski
Ten niewielki kościółek powstał w XII wieku w stylu romańskim, a tym samym jest jednym najstarszych obiektów w regionie. Zbudowany został z kamienia polnego, a jego pierwotny wygląd ulegał zmianie w związku z kilkoma przebudowami, które miały miejsce pomiędzy XV a XVIII wiekiem (dodano zakrystię, kruchtę oraz przebudowano okna). Jest to jednonawowa świątynia z prezbiterium zakończonym charakterystyczną półkolistą absydą, nakrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Z zabytkowego wyposażenia zobaczyć możemy wewnątrz malowany strop nawy, barokowy ołtarz z obrazem „Chrzest w Jordanie” pochodzące z XVII wieku. Teren kościoła otoczony jest kamiennym murem z XV-XVI wieku, zawierającym cztery krzyże pokutne. Wejściem jest barokowa brama, na której znajduje się figura św. Jana Nepomucena z I połowy…
-
Bytom Odrzański – Krzyże pokutne
Wszystkie bytomskie krzyże pokutne są wmurowane w naroża wieży kościoła św. Bartłomieja, w jej ceglanej części, na wysokości wzroku przechodzących tamtędy ludzi. Patrząc na portal główny z zewnątrz, trzy krzyże znajdują się lewym naroży, a pozostałe dwa w prawym. Wszystkie mają kształt krzyży św. Antoniego (czyli pozbawione są górnej pionowej części) i wmurowane są poziomo, co umożliwiło ich „wmontowanie” w mur. Na krzyżach znajdujących się po lewej stronie od wejścia dokładnie widoczne są wyryte narzędzia zbrodni. W tym przypadku są to (od dołu) sztylet, miecz oraz dzida. Na górnym krzyżu po prawej stronie od wejścia wyryta jest… łopatka. Dolny krzyż zasłonięty jest gablotą z ogłoszeniami parafialnymi.
-
Borów Wielki – Krzyże pokutne
W Borowie Wielkim można zobaczyć trzy krzyże pokutne. Jeden znajduje się w murze pałacowym od strony ulicy, a dwa są wbudowane w północną i południową ścianę kościoła. „Kościelne” krzyże pokutne zostały odkryte i wyeksponowane podczas remontu świątyni w 2009 roku. Oba wykonane są z piaskowca. Krzyż na południowej ścianie prezbiterium (od strony ulicy) jest dobrze widoczny. Drugi, znajdujący się na ścianie północnej, jest nieco ukryty pomiędzy załomem nawy a zakrystią. Bardzo dobrze zachowało się na nim wyryte narzędzie zbrodni, którym najprawdopodobniej była włócznia. O krzyżu znajdującym się w przypałacowym murze trzeba wiedzieć, bo inaczej nie ma za bardzo szans, żeby go zauważyć. Zwłaszcza, że nie przypomina już krzyża. Na starszych…
-
Ochla – Krzyż pokutny
Krzyż pokutny znajduje się po lewej stronie schodów prowadzących do miejscowego kościoła Najświętszej Trójcy. Gdybym nie wiedział o jego istnieniu pewnie nie zauważyłbym go, bo nie rzuca się w oczy, choć jest opisany specjalną tabliczką. Krzyż pokutny w Ochli przypomina o zbrodni rycerza von Rothenburga, który zabił w tej okolicy pasterza w 1604 roku. Symbol zadośćuczynienia ma kształt krzyża łacińskiego. Wykonany został z piaskowca.
-
Sława – Zabudowa mieszkalna
Zabytkową zabudowę mieszkalną Sławy stanowią niewysokie budynki, raczej niezbyt efektowne, zarówno jeśli chodzi o bryłę, jak i detale architektoniczne. Domy te jako całość ukazują nam jednak niezmieniony układ dawnych ulic wyznaczający rynek i drogi do niego prowadzące. Wcześniejsze drewniane zabudowania nie przetrwały pożarów miasta, które wybuchły w 1721 oraz 1765 roku, ale wyznaczyły parcele istniejące do dziś. Najstarsze sławskie domy pochodzą z XVIII wieku, a te najładniejsze, prezentujące styl klasycystyczny powstały w końcu wieku dziewiętnastego.
-
Sława – Kościół Miłosierdzia Bożego
Dzisiejszy kościół został zbudowany w latach 1834-1836 jako zbór ewangelicki Świętej Trójcy. Była to zresztą trzecia w kolejności protestancka świątynia w tym miejscu. Pierwsza powstała w połowie XVIII wieku, ale została zniszczona w pożarze miasta w 1756 roku, natomiast drugą zastąpiono budowlą, którą możemy oglądać do dziś. Położenie na środku rynku, zarezerwowane zwykle dla ratusza, może chyba wskazywać na ogromne wpływy tutejszych ewangelików (zgodnie z ich żądaniem figurę św. Jana Nepomucena usunięto z miejsca publicznego w 1743 roku). Późnoklasycystyczny sławski zbór był jednym z największych w regionie. Kształt jest charakterystyczny dla tego typu obiektów – projekt na planie kwadratu, dwie kondygnacje, trójspadowy dach, a wewnątrz drewniane empory. Charakterystyczna jest na…
-
Sława – Pałac
Pierwotnie w miejscu tym stał drewniany zamek. W 1468 roku teren został wykupiony przez Melchiora von Rechenbrega (znanego m.in. z Borowa Polskiego), który wybudował tu zamek murowany. Przebudowany w XVI wieku zamek został zniszczony w 1721 roku w pożarze miasta, a część jego murów posłużyła jako podstawa do wybudowania zupełnie nowego pałacu. Właścicielami tej posiadłości została rodzina Barwitzów, której herby możemy jeszcze oglądać na bramie wjazdowej (od strony rynku), natomiast nad wejściem do pałacu widnieje herb rodu von Haugwitz (przejęła pałac w 1844 roku). Na dziedzińcu przed wejściem do pałacu stoi figura św. Jana Nepomucena, przeniesiona tu w 1743 roku z rynku (miejscowi protestanci uważali, że nie powinna stać w…
-
Sława – Kościół św. Michała Archanioła
Pierwszy kościół stanął w tym miejscu prawdopodobnie już w XIII wieku, a z 1404 r. pochodzi informacja o istniejącej w Sławie plebanii. Dość wcześnie dotarła tu reformacja i już w 1524 r. świątynię przejęli ewangelicy – wówczas była to jeszcze budowla drewniana. Obecny kościół został oddany do użytku w 1604 r. jako orientowana jednonawowa świątynia z trójbocznie zamkniętym prezbuterium, zbudowana z kamienia polnego. Jednonawowa bryła jest zakłócona dwukondygnacyjną ceglaną kruchtą, która chyba nie pasuje do całości ani kształtem, ani stylem. Obiekt jest ładnie położony obok pałacu, przy wejściu do parku pałacowego. Wewnątrz znajdują się zabytkowe elementy wyposażenia, ale na razie jeszcze nie miałem okazji ich zobaczyć.
-
Łagów – Kościół św. Jana Chrzciciela
Ta pierwotnie protestancka świątynia została zaprojektowana na planie prostokąta i zbudowana w latach 1725-26 na miejscu wcześniejszego kościoła. Po 150 latach nastąpiła znaczna przebudowa, w wyniku której dodana została wieża oraz nawa poprzeczna z emporami. Klatki schodowe prowadzące na empory znajdują się na rogu naw głównej i poprzecznej. Powstanie kościoła poza murami zamku było związane z przebudową na początku XVI wieku, w wyniku której w północnym skrzydle (początkowo była tam kaplica) powstała druga część domu mieszkalnego. Z kaplicy zamkowej przeniesiono do zakrystii (południowe skrzydło transeptu) dwie renesansowe XVI-wieczne płyty nagrobne, a kolejne można zobaczyć w północnej części nawy poprzecznej.
-
Łagów – Pozostałości murów obronnych
Zadaniem łagowskich murów obronnych było strzeżenie tutejszego zamku. Do dziś przetrwały dwa elementy, a dokładniej dwie bramy, prowadzące w kierunku Polski oraz Marchii Branderburskiej, od czego pochodzą ich nazwy. Obie zostały zbudowane w XV wieku i do dziś są nierozerwalnie związane z tutejszym krajobrazem. Brama Polska jest ceglaną budowlą murowaną z jednym przejazdem (obecnie dla samochodów). Nad przejazdem znajdują się dwie kondygnacje z niewielkimi prostokątnymi oknami, a całość przykryta jest dachem dwuspadowym z naczółkami. Brama Marchijska, to budynek niższy, ale szerszy od Bramy Polskiej, z dwoma przejazdami – obecnie dla samochodów oraz pieszych. Dół bramy jest murowany, natomiast góra ma konstrukcję szachulcową.
-
Łagów Lubuski – Zamek Joannitów
Zbudowany na wzgórzu pomiędzy jeziorami Trześniowskim i Łagowskim zamek jest niemalże obowiązkowym elementem zdjęć przedstawiających tutejszy krajobraz, a jednym z popularniejszych widoków jest ten z przeciwległego brzegu Jeziora Łagowskiego (zjazd z drogi wyjazdowej na Toporów). Łagowski zamek został zbudowany na przez rycerski zakon Joannitów w drugiej połowie XIV wieku. Początkowo był to budynek na planie czworokąta z dziedzińcem, składający się typowych dla tego typu obiektów elementów, czyli domu mieszkalnego w skrzydle zachodnim, jadalni w południowym oraz kaplicy północnym. W południowo-wschodnim narożniku zbudowano wieżę, a całość otoczono murami obronnymi, które jednocześnie umacniały wzgórze, przed osunięciem. W XVI wieku podwyższono wieżę (do 28 metrów) oraz mury obronne, a także dobudowano prostokątną basztę…
-
Siedlisko – Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Niewielki kościółek znajduje się nieco na uboczu, choć droga prowadząca do niego znajduje się blisko obok mauzoleum, a więc także w sąsiedztwie placu przed zamkiem. Na teren kościoła wchodzi się przez efektowną bramę. Budynek powstał na początku XVII wieku, a jej fundatorem był George von Schönaich. Podobnie jak wiele innych ewangelickich świątyń, także i ta początkowo była budowlą szachulcową, a w XVIII wieku został powiększony o zakrystię i kruchtę. Został także obmurowany, a w latach późniejszych również otynkowany. Z czasów protestanckich pozostały we wnętrzu empory. Przy kościele znajdują się pozostałości cmentarza ewangelickiego, a w rogu stoi kaplica grobowa.
-
Siecieborzyce – Pałac
Pałac zlokalizowany jest w południowej części Siecieborzyc, w pewnej odległości od głównej ulicy, z której jest praktycznie niewidoczny, bowiem pomiędzy drogą i budowlą znajduje się park. Od strony północnej pałac otoczony jest zabudowaniami gospodarczymi. W swojej ostatecznej formie budynek powstał na planie kwadratu z dziedzińcem po środku. Początki obiektu sięgają połowy XVI wieku. Pierwsza przebudowa miała miejsce pod koniec XVII wieku, natomiast dzisiejszy wygląd jest efektem rozbudowy w połowie XVIII wieku, kiedy to budynek został przekształcony na budowlę reprezentacyjną. Najbardziej charakterystycznym elementem jest znajdujący się w części frontowej ryzalit, odróżniający się od pozostałej części wysokością, mansardowym dachem, półkolistymi oknami oraz sygnaturką. W jego przyziemiu znajduje się główne wejście. Innym zwracającym…
-
Siecieborzyce – Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
Zbudowana z kamienia, pochodząca z połowy XIII wieku, świątynia znajduje się w centrum wsi, na rozstaju dróg. Teren otoczony jest kamiennym murem powstałym w XVI wieku, a jego najmłodszym elementem jest brama – dość prosty budynek nakryty zwyczajny dachem dwuspadowym. Także w XVI wieku do pierwotnej budowli dobudowano wieżę, kruchtę oraz zakrystię. Kruchta jest ozdobiona barokowym szczytem, który wyróżnia się na tle dość surowej całości. Bardzo interesująca jest północna ściana kościoła, na której zachowały się pierwotne okna oraz drzwi ozdobione portalem uskokowym.
-
Przytok – Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Zbudowana w latach 1776-1778 świątynia, będąca pierwotnie zborem ewangelickim, położona jest na skraju wsi, od strony Starego Kisielina. Zasadniczo kościół zbudowany jest na planie prostokąta, przy czym od strony wschodniej znajduje się klatka schodowa prowadząca na emporę, od zachodu kaplica maryjna, od strony północnej zakrystia, a od południa wieża z wejściem głównym w przyziemiu. Kościół bardzo ładnie odnowiono. Wnętrze jest raczej skromne. Zachowały się empory, ołtarz główny w prezbiterium oraz prospekt organowy. Obok kościoła, nieco ukryta, stoi plebania – niepozorny dom z 1800 roku.
-
Przytok – Pałac
Pałac zlokalizowany jest w centralnej części wsi. Nie jest widoczny z drogi, a punktem orientacyjnym jest brama wjazdowa, znajdująca się przy ul. Lubuskiej, ok. 400 metrów od głównego skrzyżowania w kierunku na Milsko. Pałac został zbudowany w latach 1864-1867 w stylu renesansowym. Bardzo efektownie urozmaicona jest część frontowa, w której uwagę zwracają wieża ze znajdującym się w niej zadaszonym wejściem oraz ryzalit zakończony ozdobnym szczytem. Od strony ogrody budowlę ozdabia wiele delikatnych elementów dekoracyjnych oraz wejście z arkadami. Wokół pałacu roztacza się park założony w 1792 roku. Pałac przetrwał w bardzo dobrym stanie, a dzięki pracom remontowym błyszczy pełnym blaskiem. Nie ma problemu z wejściem na teren pałacowo-parkowy. Aktualnie znajduje…
-
Sosna Waligóra
Jest to bardzo ciekawy przykład sosny zwyczajnej (pinus silvestris L.), o obwodzie 527 centymetrów i wysokości 23 metrów. Z pnia wyrasta osiem konarów. Przez pewien czas Waligóra była uważana za najgrubszą sosnę w Polsce. Do drzewa można dojechać drogą nr 32. Jadąc od strony Sulechowa trzeba przejechać niepełna 1,5 km, licząc od wschodniego zjazdu z miasta (Aleja Wielkopolska) na tę drogę. Po lewej stronie znajduje się parking. Należy udać się na drugą stronę ulicę i przejść jeszcze nieco ponad sto metrów. Sosna stoi przy ścieżce, jest otoczona niewysokim płotkiem i oznakowana tablicą informacyjną.
-
Ochla – Wieża kościoła ewangelickiego
Stojąca na wzgórzu w centrum Ochli neogotycka ceglana wieża, zbudowana w 1889 roku, jest pozostałością po szachulcowym zborze ewangelickim, który z kolei powstał w 1745 roku. Po II wojnie światowej Polacy korzystali ze starszej katolickiej świątyni, a nieużytkowany kościół protestancki został rozebrany w 1955 roku.
-
Gęstowice – Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Kościół stoi na wzgórzu przy głównej drodze, więc trzeba się naprawdę postarać, żeby go nie zauważyć. Jest to barokowa świątynia, wzniesiona na przełomie XVII i XVIII wieku. Gdyby przetrwała w pierwotnej formie byłaby lubuską perłą baroku. Niestety, już po II wojnie światowej zewnętrzne ściany zdobione pilastrami i gzymsami zostały pokryte szarym cementowym tynkiem. Zamurowano koliste okna, zostawiając tylko górną ich górną część, w której ozdobne szkło gomółkowe zastąpiono zwykłymi szybami. Wewnątrz z wyposażenia przetrwała jedynie ambona, a po zegarze na wieży pozostało tylko miejsce. O tym, że nie był to zwykły wiejski kościółek świadczy fakt, że można precyzyjnie określić kto projektował kościół, kto wykonał rzeźby, kto zbudował organy, a kto…
-
Nowe Miasteczko – Pozostałości murów miejskich
Mury miejskie oraz bramy zaczęto w Nowym Miasteczku rozbierać już w połowie XVIII wieku. Kilkadziesiąt lat później właściwie przestały istnieć. Do dziś przetrwały zaledwie dwa maleńkie ich fragmenty, będące właściwie swego rodzaju kolekcjonerską ciekawostką. Szczerze mówiąc, gdyby nie informacja w książce „Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego” tom II, to nawet nie zauważyłbym ich. Pierwszy fragment znajduje się przy ul. Wojska Polskiego obok schodów prowadzących do kościoła. Drugi jest przy ulicy Mickiewicza w pobliżu kościoła Opatrzności Bożej – obok budynku gospodarczego wyglądającego jak fragment tychże murów. Co ciekawe oba fragmenty murów miejskich zostały wykorzystane jako podstawa do nowego ogrodzenia.
-
Nowe Miasteczko – Kościół Opatrzności Bożej
Pierwotnie była to ewangelicka świątynia, posiadająca prostokątny kształt, podobnie jak inne zbory z tego okresu. Zbudowana została w latach 1784-1785. Kościół został nakryty mansardowym dachem. W 1888 roku dobudowano charakterystyczną wysoką wieżę, posiadającą bardzo ciekawe zdobienia tworzące estetyczną całość. Elewacja kościoła zdobione jest pilastrami, gzymsami oraz wąskimi, półkoliście zamkniętymi oknami, wejście od strony południowej wzbogacono ładnym portalem. W zawiązku z tym, że po II wojnie światowej nowym mieszkańcom wystarczał jeden kościół, protestancka świątynia została opuszczona. W późniejszym czasie pełniła funkcje magazynowe. Z tego też powodu z wyposażenia zachowały się jedynie empory. W drugiej połowie lat 80-tych parafia rzymskokatolicka przeprowadziła remont, a świątynia znów zaczęła pełnić funkcje sakralne.
-
Nowe Miasteczko – Kościół św. Marii Magdaleny
Kościół jest najstarszym zachowanym w mieście budynkiem. Jego początki sięgają przełomu XIV wieku. Zbudowany został z kamienia polnego. Obecnie kościół jest otynkowany, jednak od strony zachodniej widoczne są dwa „świadki”. Pierwotnie była to świątynia jednonawowa. W XVI wieku dobudowana została nawa południowa, ozdobiona później renesansowym szczytem. Także z tego okresu pochodzą attyki, którymi udekorowana jest wieża. Do nawy południowej dobudowano także półkolistą klatkę schodową prowadzącą na empory. Te z kolei są pamiątką po ponad stuletnim okresie, gdy kościół należał do luteran (1540-1652). Obok świątyni znajduje się plebania. Ten niepozorny dom pochodzi z 1811 roku roku. Wejście ozdobione jest gankiem z kolumnami doryckimi.
-
Nowe Miasteczko – Rynek
Rynek w Nowym Miasteczku ma klasyczny, zbliżony do kwadratu, kształt. Kamieniczki otaczające ratusz w większości pochodzą z XVIII wieku, zawierając elementy przebudów dokonanych w późniejszych okresach. Bardzo ważny jest fakt, że zachowały się praktycznie wszystkie kamienice za wyjątkiem kilku budynków , które bardzo komponują się z całością zabudowy, tworząc spójną całość. Oprócz budynków ograniczających rynek z zewnątrz są także kamienice tworzące razem z ratuszem wewnętrzny prostokąt. Tutaj na uwagę zasługuje dom posiadający secesyjne zdobienia na elewacji. Rynek ma bardzo przyjemny klimat. Nie jest to na pewno jakaś wielka atrakcja turystyczna, niemniej jednak warto tutaj zajrzeć. Gdyby jeszcze fasady kamienic zostały odnowione, to rynek zyskałby zupełnie inny wygląd.
-
Nowe Miasteczko – Ratusz
Historia obecnego budynku rozpoczyna się od pożaru, który strawił miasto w 1634 roku, nie oszczędzając także ówczesnego ratusza. Odbudowa zakończyła się dwadzieścia jeden lat później, kiedy to powstał murowany obiekt. Z tego okresu do dziś pozostała jedynie wieża. Kolejna przebudowa ratusza miała miejsce w XIX wieku, kiedy to zbudowano dwa skrzydła – zachodnie (1818-1821), dołączone do wieży, oraz północne (1877-1879), a całość otrzymała kształt litery „L”. Bez wątpienia najbardziej charakterystycznym elementem ratusza jest wieża z wysokim hełmem, przypominającym nieco ten znany z Zielonej Góry. Ciekawe elementy dekoracyjne posiada neogotyckie skrzydło północne. W tej części znajduje się główne wejście, nad którym widnieje herb Nowego Miasteczka.
-
Mirocin Górny – Ruiny dworu
Przejeżdżając przez wieś bardzo łatwo zauważyć miejscowy kościół. Obok niego są dwa stawy, ze znalezieniem których też nie ma problemu. Na drugim ze stawów jest wyspa, a wśród dość gęsto rosnących na niej drzew znajdują się ruiny XVII-wiecznego barokowego dworu, które w okresie wiosenno-letnim jest praktycznie niewidoczne z drogi. Patrząc na to z dworu pozostało można domyśleć się, że był to piętrowy budynek, jednak nie potrafię wyobrazić sobie jak dokładnie wyglądał jego kształt. Wiadomo, że dwór należał do rodziny von Dyhernn, do której należał majątek aż do początku XX wieku. Budowla popada w ruinę od 1945 roku, kiedy to została uszkodzona i nie była już ani użytkowana, ani remontowana. Ruiny…
-
Mirocin Górny – Kościół św. Jerzego
Gotycka, pochodząca z połowy XIV wieku, świątynia znajduje się w centrum wsi, pomiędzy skrzyżowaniem oraz stawem otaczającym ruiny dworu. Od zachodniej strony zbudowana została sporych rozmiarów wieża, w której umieszczony jest dzwon z drugiej połowy piętnastego wieku. Teren kościoła otoczony jest kamiennym murem, w którym od południowej strony znajduje się późnogotycka bramka z ostrołukowym przejazdem. Według dostępnych źródeł wewnątrz można zobaczyć gotyckie elementy wystroju kościoła, jednak na razie nie miałem jeszcze możliwości wejścia do środka.
-
Łężyca – Kaplica cmentarna
Na cmentarnym wzgórzu, położonym po prawej stronie drogi (jadąc od strony Zielonej Góry, ok. 2 km od tablicy informującej o początku terenu zabudowanego) zbudowano drewnianą kaplicę. Na chorągiewce umieszczonej na iglicy widnieje rok 1727, czyli data powstania. Wewnątrz umieszczony jest dziewiętnastowieczny dzwon. Kaplica do dnia dzisiejszego spełnia swoją pierwotną funkcję.
-
Lubięcin – Wiatraki koźlaki
Do naszych czasów przetrwały trzy z czterech zbudowanych w Lubięcinie wiatraków. Najstarszy z nich pochodzi z 1705 roku, a dwa pozostałe powstały w pierwszej połowie XIX wieku, więc już na stałe wpisały się w tutejszy krajobraz. Wiatraki można zobaczyć, wjeżdżając do miejscowości od strony Konotopu. Nie da się ich nie zauważyć bowiem wszystkie znajdują się blisko drogi. W najmłodszym z nich obecnie znajduje się restauracja, a ciekawostką jest to, że w jego murowanej części pod koniec XIX wieku zamontowano maszynę parową.
-
Lubięcin – Kościół św. Katarzyny
Jak można przeczytać w dostępnych źródłach, na miejscu gdzie dziś stoi kościół św. Katarzyny, przed 1201 roku zbudowano świątynię, która spłonęła podczas wojny trzydziestoletniej. Odbudowany został na początku XVIII wieku, a w połowie XIX wieku w trakcie remontu rozbudowano o nadbudowę kruchty oraz sygnaturkę bliźniaczo podobną do tej z pobliskiego kościoła szachulcowego. Kształt świątyni jest bardzo nieregularny, szczególnie od strony północno-wschodniej, gdzie elementami zaburzającymi prostokątny plan są zakrystia i znajdująca się nad nią loża kolatorska oraz półokrągła wieżyczka, w której są schody prowadzące do loży. Niestety, wnętrze jest niedostępne, a wszystkie wejścia zamurowane, bowiem kościół od lat 40-tych nie jest użytkowany. Jego pogarszający się stan groził zawaleniem, jednak w latach…
-
Lubięcin – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Przy skrzyżowaniu dróg prowadzących do Nowej Soli, Wolsztyna i Sławy stoi szachulcowy kościółek, zbudowany w końcówce pierwszej połowy XVIII wieku. Plan ośmiokąta jest rozszerzony o trzy ryzality, w przyziemiu których znajdują się wejścia, oraz niższą od zakrystię, znajdującą się od strony głównej drogi. Kościół nie ma większej wieży, a jedynie sygnaturkę dobudowaną w 1862 roku. Na placu po zachodniej stronie kościoła stoi dzwonnica, na której umieszczone są trzy XIX-wieczne dzwony. Na jej chorągiewce znajduje się data 1941. We wnętrzu uwagę zwraca pochodzący z drugiej połowy XVIII wieku barokowy ołtarz główny oraz nieco młodszy prospekt organowy. W trakcie powojennych remontów stopniowo zmieniano wystrój, a dzisiejszy wygląd czyli przeważająca we wnętrzu boazeria…
-
Kosieczyn – Pałac Zakrzewskich
Po przejęciu Kosieczyna przez rodzinę Zakrzewskich (poprzednimi właścicielami byli Lossowowie) w sąsiedztwie dworu powstał pałac – neogotycki budynek zaprojektowany na planie prostokąta o podobnej powierzchni, jednak bogatszych zdobieniach i mniej regularnym kształcie, pochodzący z połowy XIX wieku. W bryle pałacu dominują liczne elementy dekoracyjne na szczycie, ozdobny ryzalit oraz ganek w środkowej części oraz spore ryzality od strony wschodniej. Podobnie jak dwór, także pałac po wojnie został przejęty przez kosieczyńską Stację Hodowli Roślin.
-
Kosieczyn – Dwór rodziny Lossow
Tuż obok kościoła, w odległości około 50 metrów od głównej drogi, znajduje się piętrowy budynek z mansardowym dachem. Jest to zbudowany pod koniec XVIII wieku barokowy dwór, należący pierwotnie do rodziny von Lossow. Ozdobą frontu jest piętrowy ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem. Po II wojnie światowej dwór został przystosowany na potrzeby mieszkaniowe pracowników miejscowej Stacji Hodowli Roślin.
-
Kosieczyn – Kościół św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
Niemalże dokładnie w centrum Kosieczyna, przy głównej drodze, stoi pięknie odnowiony kościółek. Można oczywiście założyć, że został zbudowany dawno, ale jego niepozorność sprawia, że przejeżdżający tędy ludzi zapewne nie podejrzewają nawet, że mają przed sobą najstarszą drewnianą świątynię w Polsce. Dzięki badaniom przeprowadzonym tu w 2006 roku odkryto, że budowla powstała pod koniec XIV wieku. Niespełna pół wieku później zbudowano wieżę. Na stronie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej widnieje informacja, że kosieczyńska parafia została erygowana w 1406 roku i za wyjątkiem krótkiego okresu, gdy kościół został przejęty przez protestantów, zawsze należała do katolików.
-
Kłopot – Ruiny mostu
Tutejszy most łączył przedwojenne Kloppitz z miejscowością Fürstenberg, należącą dziś do miasta Eisenhüttenstadt. Była to jedna z wielu przepraw, nie posiadająca wielkich walorów artystycznych. Działała zaledwie kilkanaście lat, bowiem 4 lutego 1945 roku została wysadzona przez cofające się wojska niemieckie i nie została już nigdy odbudowana. Pozostałości po niemieckiej stronie zostały rozebrane, natomiast „polska” część istnieje nadal i jest obecnie swego rodzaju atrakcją. Betonowa konstrukcja jest wciąż w dobrym stanie i bez większych obaw można na nią wchodzić, oczywiście pod warunkiem, że wały przeciwpowodziowe nie są nasiąknięte. Należy jednak uważać, bo koniec mostu znajdujący się nad rzeką (i to dosłownie) nie jest zabezpieczony, a ostatnie kilka metrów zawiera dziury powstałe…
-
Kłopot – Muzeum Bociana Białego
Kłopot jest niewielką wioską, w której liczba bocianich gniazd jest niemalże równa liczbie domów. Dlatego też w 2003 roku otwarto tu Muzeum Bociana Białego, a jego siedzibę zlokalizowano w budynku dawnej szkoły, który na tę okoliczność wyremontowano. W siedzibie do zwiedzenia jest sala zawierająca informacje dotyczące życia bocianów oraz historii Kłopotu. Terenem muzeum jest jednak cała wioska, więc po zapoznaniu się z teorią warto popatrzeć na gniazda – najstarsze zostało zbudowane jeszcze przed wojną, a największe waży ok. 2 ton i to tylko dlatego, że jest co jakiś „odchudzane” przez pracowników ponieważ w przeciwnym razie jego waga zagrażałaby budynkowi. Na podwórzu muzeum postawiono drewnianą wieżę umożliwiającą spojrzenie na wioskę z…
-
Konotop – Kościół św. Anny
Kiedy patrzyłem się na ten kościół z zewnątrz (podczas mojej wizyty był niestety zamknięty) nawet do głowy nie przyszłoby mi, że został zbudowany w drugiej połowie XVI wieku. Jest to pierwotnie ewangelicka świątynia wzniesiona przez rodzinę von Kottwitz, czyli ówczesnych właścicieli Konotopu. W przeciwieństwie do wielu podobnych obiektów, tutaj nigdy nie dobudowano wieży, natomiast przy kościele znajduje się drewniana konstrukcja dzwonnicy, na której zawieszony jest dzwon odlany w 1595 roku z inicjatywy fundatorów świątyni. Kościół znajduje się obok nieczynnej linii kolejowej, przy drodze prowadzącej do Bojadeł.
-
Kolsko – Pałac
Początki pałacu sięgają końca pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to powstała główna część budynku, położona równolegle do drogi, założona na planie prostokąta. Niespełna trzydzieści lat później od strony zachodniej dobudowane zostało skrzydło z ośmioboczną wieżą, co nadało rezydencji charakterystyczny kształt litery T. Nad głównym wejściem znajduje się herb rodziny von Klitzing, która mieszkała tu od powstania pałacu do 1945 roku. Po II wojnie światowej budynek został zaadaptowany na szkołę, tracąc oczywiście pierwotny wystrój wnętrz. W latach 80-tych XX wieku, podczas wyposażania szkoły w centralne ogrzewanie dobudowano komin mocno szpecący wygląd. Obecnie znajduje się tu Zespół Edukacyjny.
-
Kolsko – Kościół św. Jana Chrzciciela
Kościół powstał na początku XVIII wieku, na miejscu wcześniejszego, zburzonego w czasie wojny trzydziestoletniej. Obecnie jest to jednonawowa świątynia zbudowana planie prostokąta, posiadająca od strony północnej wysoką wieżę, w przyziemiu której znajduje się wejście. Kwadratowa wieża zwieńczona jest ośmioboczną latarnią. Wewnątrz zachowało się zabytkowe osiemnastowieczne wyposażenie, czyli ołtarze – główny oraz boczne, organy, konfesjonał oraz ambona. Sklepienia w centralnej części pokryte jest malowidłem przedstawiającym prawdopodobnie wniebowstąpienie. Na zewnątrz, od strony pałacu, o ścianę kościoła oparte są płyty nagrobne, pochodzące najpewniej z dawnego cmentarza.
-
Klępsk – Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Kościół powstał w drugiej połowie XIV wieku jako drewniana świątynia katolicka. Charakterystyczna drewniana wieża pochodzi z początku drugiej połowy XVII wieku. Kiedy patrzy się na budynek z zewnątrz wygląda on bardzo niepozornie. Ot, jeden z wielu starych wiejskich kościółków. Wystarczy jednak przekroczyć jego próg, aby przenieść się do innego świata. Najstarszymi elementami wyposażenia są ołtarz szafiasty oraz umieszczona w jego centrum rzeźba Maryi z Dzieciątkiem. Dzisiejszy wygląd i wystrój wnętrza jest efektem przejęcia świątyni przez protestantów. Z końca XVI wieku pochodzą chrzcielnica, empory oraz chór. Z kolei z początku XVII wieku pochodzą: ambona, predella (podstawa, na której stoi ołtarz), zwieńczenie ołtarza oraz większość malowideł. Ciekawostką jest to, że wejścia na…
-
Klenica – Kościół Nawiedzenia NMP
Kościół, znajdujący się na skraju w kierunku Trzebiechowa, zbudowano pod koniec XVIII wieku, a dzisiejszy kształt jest wynikiem przebudowy i rozbudowy w połowie XIX wieku. Od strony drogi dobudowano wysoką wieżę przypominającą nieco wieżę zielonogórskiej konkatedry. W jej przyziemiu znajduje się główne wejście. Obecnie jest to jedna z najdłuższych świątyń w regionie. Ponieważ podczas mojego pobytu w Klenicy otwarta była tylko kruchta, więc z zabytkowego dziewiętnastowiecznego wyposażenia widziałem tylko ołtarz główny oraz ambonę. Przed kościołem zobaczyć można kilka pomników.
-
Kargowa – Dawna synagoga
Stojący przy ul. Dworcowej budynek mieszkalny trudno obecnie uznać za zabytek, bo w niczym nie przypomina już obiektu sakralnego, którym był do 1936 roku. Wówczas pod naciskiem władz obiekt został sprzedany i przeznaczony na cele gospodarcze. Podczas Nocy Kryształowej nie służył do modlitwy, więc nie został zniszczony. Po II wojnie światowej budynek zmienił przeznaczenie – został przystosowany do zamieszkania, a dziś jest już podobny do wielu innych bloków. Z ciekawości szukałem przedwojennych zdjęcia synagogi w internecie. Udało mi się znaleźć tę fotografię. Widać na niej dwie wieże od frontu, a sam budynku wygląda na większy niż obecnie.
-
Kargowa – Rynek
Rynek w Kargowej jest placem w kształcie kwadratu, którego boki tworzą budynki mieszkalno-handlowe, a w jego środku znajduje się ratusz. Zabudowania mieszkalne pochodzące w większości z XIX wieku uzupełnione są współczesnymi obiektami, co w sumie tworzy dość spójną całość. Przez północne skrzydło rynku przechodzi główna kargowska droga nr 32. Przedłużeniem zachodniego skrzydła jest natomiast ul. Dworcowa prowadząca w stronę Klenicy.
-
Kargowa – Kościół św. Maksymiliana Kolbe
Ewangelicka świątynia została zbudowana na początku XIX wieku na miejscu wcześniejszego kościoła szachulcowego. Solidna wieża nakryta wysokim hełmem została dobudowana w 1832 roku, a w jej przyziemiu lokowano główne wejście. Wewnątrz w oczy najbardziej rzucają się dwukondygnacyjne empory. Po prawej stronie, patrząc w stronę ołtarza, znajduje się chrzcielnica będąca jedynym widocznym elementem oryginalnego wyposażenia. Obecnie jest to kościół pomocniczy parafii pw. św. Wojciecha.
-
Kargowa – Ratusz
Ratusz oraz rynek są zlokalizowane przy głównej drodze przebiegającej przez miasto (nr 32 z Sulechowa do Wolsztyna). Pierwotny budynek powstał na środku rynku w pierwszej połowie XVIII wieku. Ratusz w obecnej formie jest efektem przebudowy, która została przeprowadzona na początku drugiej połowy XIX wieku. Dziś jest to czteroskrzydłowy budynek z niewielkim dziedzińcem oraz wieżą znajdującą się od wschodniej strony. Na wieży umieszczony jest mechanizm zegarowy z 1856 roku.
-
Kargowa – Pałac
Dzisiejszy kształt budowli jest efektem odbudowy po zniszczeniach, którym pałac uległ w 1735 roku. Źródła donoszą, że wcześniejsza rezydencja – powstała pod koniec XVII wieku – miała bogatszą formę i detale architektoniczne. W 1730 roku pałac przejął król August II, który często zatrzymywał się tutaj w czasie podróży z Warszawy do Drezna. Na dwa lata przed zniszczeniem obiekt został rozbudowany, a przy pałacu założony został park. Po II wojnie światowej majątek został przejęty przez miejscowy PGR. Obecnie jest to własność prywatna. W 2014 roku wokół budynku postawiony został nowy płot, który uniemożliwia oglądanie elewacji frontowej. Przy pałacu znajduje się spory park, który szczególnie jesienią prezentuje się bardzo malowniczo.
-
Kalsk – Pałac
Aby dojechać do pałacu od strony Zielonej Góry, należy przed kościołem skręcić w prawo. Jest to sporych rozmiarów obiekt, zbudowany początkowo (przełom XVII i XVIII wieku) na planie wąskiego prostokąta. Obszerniejsze skrzydło północne dobudowano w drugiej połowie XIX wieku, a południowe na początku XX wieku. Charakterystycznym elementem pałacu jest wieża, nieco wyższa od reszty budynku. Główne wejście, znajdujące się na środku frontowej części pałacu, jest elementem ryzalitu. Nad wejściem widać herb rodziny von Sydow, która mieszkała to przez ponad 150 lat, aż do 1945 roku. Można powiedzieć, że powojenne losy pałacu potoczyły się dość szczęśliwie, bo generalnie był cały czas użytkowany. Obecnie w odnowionym budynku swoją siedzibę ma Instytut Zarządzania…
-
Kalsk – Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
Kościół znajduje się przy głównej drodze prowadzącej przez Kalsk, więc zlokalizowanie go nie jest żadnym problemem. Świątynia została zbudowana w pierwszej połowie XVI wieku (nad wejściem znajduje się cegła z rokiem 1521, choć prawdę mówiąc nie zauważyłem jej). Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest to kościół drewniany, ale w rzeczywistości drewniana jest tylko wieża nakryta wysokim hełmem. Wieża jest zresztą 200 lat młodsza od ceglano-kamiennej cześci budowli. Ciekawie prezentują się portale w kształcie oślego grzbietu. Początkowo była to świątynia katolicka, ale 1526 roku została przejęta przez protestantów. Na zdjęciach dostępnych w internecie widać, że jeszcze w latach trzydziestych wyposażenie kościoła było całkiem bogate, jednak do dnia dzisiejszego nic…
-
Jelenin Dolny – Pałac
Pałac, zaprojektowany na planie kwadratu, został zbudowany w ostatniej dekadzie XVIII wieku. Obecnie z budynku pozostały tylko mury oraz tylny ryzalit zdobiony czterema pilastrami i zwieńczony attyką. Choć dziś jest to już tylko malownicza ruina, to po II wojnie światowej obiekt był użytkowany przez miejscowy PGR, a swego rodzaju ciekawostką jest to, że nadal należy do Skarbu Państwa. Aby dojechać w pobliże pałacu należy skręcić z głównej drogi Jelenina i przejeżdżając obok kościoła pokonać jeszcze nieco ponad półtora kilometra.
-
Jelenin Górny – Pałac
Pałac został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku na planie prostokąta. Charakterystycznymi cechami zewnętrznymi są ryzalit z balkonem oraz balustrada wieńcząca elewację. Budynek zlokalizowany jest przy przebiegającej przez Jelenin drodze, jednak latem ze względu na dość gęsto rosnące drzewa jest właściwie niewidoczny. Po wojnie był użytkowany przez miejscowy PGR, a obecnie należy do prywatnego właściciela. Wydaje się, że jego stan jest stosunkowo dobry, jednak teren wokół pałacu jest mocno zaniedbany.
-
Jelenin – Kościół św. Mikołaja
Jako, że świątynia pochodzi z końca XIII wieku, jest to jeden z najstarszych obiektów w regionie. Zbudowana jest z kamienia polnego i rudy darniowej. Charakterystyczna wieża została dobudowana kilkadziesiąt lat później. Teren przykościelny otoczony jest piętnastowiecznym kamiennym murem, do którego przybudowana jest kaplica grobowa. Niestety, podczas mojego pobytu brama była zamknięta, więc wszystkie zdjęcia zrobiłem zza muru.
-
Janowiec – Ruiny zamku
Według dostępnych materiałów gotycka część zamku składała się z trzech skrzydeł, natomiast czwarte, zawierające wejście, zostało dobudowane w stylu renesansowym. Jest to murowany budynek, za wyjątkiem niższych partii starszej części, które powstały z kamienia. Patrząc na to co zostało z dawnego zamku aż trudno uwierzyć, że ta budowla była użytkowana jeszcze w czasach powojennych. W 1960 roku wybuchł tu jednak pożar, po którym miejscowy PGR zmienił siedzibę, a budynek bez właściciela zaczął popadać w ruinę. Dziś obiekt ten, będący własnością prywatną, jest raczej mało atrakcyjnym miejscem zarówno ze względu na jego wygląd, jak i pobliskie hale. Przy odrobinie szczęścia ruiny można zobaczyć jadąc drogą nr 12.
-
Iłowa – Park dworski
Odwiedziłem iłowski park, znajdujący się na terenie dawnego pałacu, już po jego rekompozycji, dzięki której odzyskał choć część dawnej świetności. W parku zidentyfikowano prawie 1800 drzew, wśród których przeważają dęby, graby, olsze czarne i klony. Najciekawszym drzewem, przynajmniej według mnie, jest jednak buk pospolity – odmiana zwisająca. W całość bardzo ładnie wkomponowana jest przepływająca tędy rzeczka Czerna Mała oraz stawy. W ogrodzie chińskim znajdują się najbardziej charakterystyczne elementy parku, czyli dwie bramy księżycowe, czyli mury zawierające dwa oraz trzy okna. Pomiędzy bramami ulokowano fontannę. Całość wygląda bardzo malowniczo, więc świetnie nadaje się zarówno na spacery, jak i sesje fotograficzne. Inną budowlą jest mostek miłości, czyli fantazyjne przejście nad drogą. Ciekawą…
-
Iłowa – Pałac
Początki iłowskiego pałacu w dzisiejszym kształcie sięgają 1626 roku, gdy powstała pierwsza jego część – renesansowy budynek z wieżą, w przyziemiu której znajduje się wejście ozdobione kamiennym portalem. Na początku XVIII wieku dobudowane zostało barokowe skrzydło, które 200 lat później przedłużono o część zwieńczoną cebulastym hełmem. Pałac na szczęście zachował się w całości. Obecnie w budynku mieści się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych. Na terenie pałacowym znajduję się także zabudowania folwarczne, pochodzące z początku XX wieku, stylizowane na budynki szachulcowe. Wyróżniającym się obiektem jest budynek przy ul. Żagańskiej, będący jednocześnie bramą wjazdową.
-
Gubin – Kościół św. Trójcy
Kościół ten jest w pewnym sensie wyjątkowy, bo na tych terenach został wybudowany 1860 roku w jako świątynia katolicka. Co więcej, w latach trzydziestych XX wieku pojawiła się konieczność jego rozbudowy, w wyniku której dotychczasowa nawa stała się transeptem. Stąd dziś wygląd tego obiektu, z uwagi na dwie absydy w dwóch różnych płaszczyznach, wydaje się być lekko niespójny. Nad całością dominuje smukła, wysoka wieża. Kościół stoi na wysokim wzgórzu, z którego rozciąga się ładny widok na ruiny fary i ratusz, a także na niemiecką część miasta, ale trzeba pamiętać, że prowadząca do niego ulica jest drogą jednokierunkową.
-
Gubin – Mury miejskie
Pierwsze ceglane mury miejskie w Gubinie powstały w XIV wieku, a rozbudowywane były przez kolejne dwa stulecia. W XIX wieku obwarowania przestały spełniać swoją rolę, a ponieważ były w kiepskim stanie, zaczęto je rozbierać. Do dziś pozostała zbudowana w 1530 roku wieża Bramy Ostrowskiej (nie da się jej nie zauważyć, bo stoi na środku ulicy 3 Maja), znajdujący się obok niej niewielki fragment murów oraz będąca obecnie na prywatnej posesji szesnastowieczna Baszta Dziewicza. Swego rodzaju dodatkiem jest postawiona pod koniec XIX wieku brama ozdobna oraz mur stylizowany na obronny przy ul. Dąbrowskiego.