Krzyże pokutne

Krzyże pokutne były stawiane przez zabójców w miejscu morderstwa jako symbol zadośćuczynienia za popełnioną zbrodnią. Na lepiej zachowanych krzyżach widać wyryte narzędzie zbrodni. W południowej części województwa lubuskiego można spotkać całkiem sporo takich „pamiątek” po tragicznych lokalnych wydarzeniach.

  • Borów Wielki - Krzyż pokutny
    Borów Wielki,  Krzyże pokutne

    Borów Wielki - Krzyże pokutne

    W Borowie Wielkim można zobaczyć trzy krzyże pokutne. Jeden znajduje się w murze pałacowym od strony ulicy, a dwa są wbudowane w północną i południową ścianę kościoła. „Kościelne” krzyże pokutne zostały odkryte i wyeksponowane podczas remontu świątyni w 2009 roku. Oba wykonane są z piaskowca. Krzyż na południowej ścianie prezbiterium (od strony ulicy) jest dobrze widoczny. Drugi, znajdujący się na ścianie północnej, jest nieco ukryty pomiędzy załomem nawy a zakrystią. Bardzo dobrze zachowało się na nim wyryte narzędzie zbrodni, którym najprawdopodobniej była włócznia. O krzyżu znajdującym się w przypałacowym murze trzeba wiedzieć, bo inaczej nie ma za bardzo szans, żeby go zauważyć. Zwłaszcza, że nie przypomina już krzyża. Na starszych…

  • Bytom Odrzański - Krzyże pokutne
    Bytom Odrzański,  Krzyże pokutne

    Bytom Odrzański - Krzyże pokutne

    Wszystkie bytomskie krzyże pokutne są wmurowane w naroża wieży kościoła św. Bartłomieja, w jej ceglanej części, na wysokości wzroku przechodzących tamtędy ludzi. Patrząc na portal główny z zewnątrz, trzy krzyże znajdują się lewym naroży, a pozostałe dwa w prawym. Wszystkie mają kształt krzyży św. Antoniego (czyli pozbawione są górnej pionowej części) i wmurowane są poziomo, co umożliwiło ich „wmontowanie” w mur. Na krzyżach znajdujących się po lewej stronie od wejścia dokładnie widoczne są wyryte narzędzia zbrodni. W tym przypadku są to (od dołu) sztylet, miecz oraz dzida. Na górnym krzyżu po prawej stronie od wejścia wyryta jest… łopatka. Dolny krzyż zasłonięty jest gablotą z ogłoszeniami parafialnymi.  

  • Dzietrzychowice - Krzyż pokutny
    Dzietrzychowice,  Krzyże pokutne

    Dzietrzychowice - Krzyż pokutny

    Krzyż pokutny w Dzietrzychowicach znajduje się z prawej strony bramy prowadzącej na teren kościoła. Na starszych zdjęciach był dość dobrze widoczny, jednak obecnie jest niemal całkowicie zasłonięty przez coraz wyższe tuje, które posadzono wzdłuż muru. W zasadzie ciężko coś więcej napisać na temat tego krzyża oprócz tego, że jest całkiem spory i nie widać na nim narzędzia zbrodni. Obok krzyża stoi standardowa tabliczka informacyjna, nie podająca jednak szczegółów tego konkretnego obiektu.

  • Długie,  Kościoły,  Krzyże pokutne,  Powiat żagański

    Długie - Ruiny kościoła św. Jakuba

    Ruiny Kościoła zlokalizowane są we wschodniej części wsi, czyli od strony Mycielina. W zasadzie trzeba się bardzo mocno postarać, żeby ich nie zauważyć, ponieważ wieża świątyni jest stosunkowo wysoka. Z ulicy na teren kościoła prowadzi kamienna brama. Kościół powstał pod koniec XIII wieku, nieco później otoczono go murem z bramą. Tak jak widać, budulcem był przede wszystkim kamień polny. Historia jest podobna jak przypadku podobnych ruin, tzn. po reformacji świątynię przejęli protestanci, jednak w 1654 roku powróciła do katolików, których tu… już nie było. Nieużytkowany budynek zaczął popadać w ruinę, a dzieła zniszczenia dokonał pożar w 1856 roku. Trzeba powiedzieć, że jak na tak długi okres bycia ruiną, to ściany…

  • Gołaszyn - Krzyż kamienny
    Gołaszyn,  Krzyże pokutne

    Gołaszyn - Krzyż kamienny

    Krzyż stoi przy drodze nr 333, przy skrzyżowaniu z drogą prowadzącą na Rejów w północnej części wsi. I choć teoretycznie jest łatwy do znalezienia, to jednak wysoki nasyp głównej trasy sprawia, że krzyż stojący w trawie jest niewidoczny. Dopiero po skręcie we wspomnianą drogę na Rejów może go zauważyć ten, kto wie, że krzyż tam stoi. Nie wiadomo dlaczego tam stoi, nie wiadomo od kiedy. W internecie można znaleźć zdjęcia z 2011 r., gdy stała przy nim tabliczka informująca, że jest to krzyż pokutny. Teraz nie jest to już takie pewne. Są oczywiście jakieś lokalne legendy mówiące o rzeźnikach oraz handlarzach bydła (informacja z Wikipedii), ale tak naprawdę wiadomo tylko…

  • Gubin - Krzyże pokutne
    Gubin,  Krzyże pokutne

    Gubin - Krzyże pokutne

    Przy skrzyżowaniu ulic Śląskiej i Kołłątaja stoją trzy kamienne krzyże pokutne, mając w tle specjalny murek, który prawdopodobnie ma je chronić, a jednocześnie jakoś zwrócić na nie uwagę. A dlaczego te krzyże tutaj stoją? Niczego pewnego nie wiemy. Zgodnie z tablicą informacyjną pochodzą z lat 1453 i 1459. Nie ma w ich przypadku specjalnych wątpliwości, że rzeczywiście krzyże pokutne, ponieważ mają dość wyraźnie wyryte kształty przypominające narzędzia zbrodni. Na wspomnianej tablicy informacyjnej opisano legendy mające wyjaśnić powód postawienia krzyży. Podobno miała je postawić rodzina trzech braci, wśród których doszło do śmiertelnej bójki o jajko. Inna z legend mówi o bójce trzech rzeźników o szynkę. Ile jest w tym prawdy? Nie…

  • Ochla - Krzyż pokutny
    Krzyże pokutne,  Ochla

    Ochla - Krzyż pokutny

    Krzyż pokutny znajduje się po lewej stronie schodów prowadzących do miejscowego kościoła Najświętszej Trójcy. Gdybym nie wiedział o jego istnieniu pewnie nie zauważyłbym go, bo nie rzuca się w oczy, choć jest opisany specjalną tabliczką. Krzyż pokutny w Ochli przypomina o zbrodni rycerza von Rothenburga, który zabił w tej okolicy pasterza w 1604 roku. Symbol zadośćuczynienia ma kształt krzyża łacińskiego. Wykonany został z piaskowca.

  • Stary Żagań - Kościół NMP Królowej Polski
    Krzyże pokutne,  Stary Żagań

    Stary Żagań - Krzyże pokutne

    W murze otaczającym starożagański kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski można dostrzec cztery elementy w kształcie krzyża, znajdujące się po zewnętrznej stronie muru, na prawo od bramy (ciekaw jestem ilu ludzi nie zauważyło). Są to krzyże pokutne wykonane ze zlepieńca, ustawione na poziomie gruntu, od najwyższego do najwyższego. Nie znalazłem nigdzie powodów, dla których krzyże tutaj się znalazły, nie są także widoczne wyryte narzędzia zbrodni.

  • Szprotawa - Krzyż pokutny
    Krzyże pokutne,  Szprotawa

    Szprotawa - Krzyż pokutny

    Krzyż znajduje się w dzielnicy Puszczyków przy skrzyżowaniu ulic Kraszewskiego (nr 4) oraz Kościelnej. Z informacji dostępnych w internecie można dowiedzieć się, że obecny budynek mieszkalny był niegdyś gospodą lub w tym miejscu była kiedyś gospoda. Na krzyżu jest prawdopodobnie wyryty miecz, choć przyznam, że ja „na żywo” go tam z bardzo nie dostrzegłem. Narzędzie zbrodni sugerowałoby, że jest to rzeczywiście krzyż pokutny. Jednocześnie pojawiają się także hipotezy, że jest to po prostu kamienny krzyż monolitowy, który z „pokutą” nie ma za wiele wspólnego.  

  • Żagań - Kościół Nawiedzenia NMP
    Krzyże pokutne,  Żagań

    Żagań - Kościół Nawiedzenia NMP

    Jest to bodajże jedyny zabytek architektoniczny Żagania znajdujący się w lewobrzeżnej części miasta. To bardzo ciekawy obiekt ze względu na swoją historię, wygląd oraz otoczenie. Zresztą kościół ma całkiem spory i ciekawy wpis na Wikipedii. Jak wiele żagańskich obiektów sakralnych, tak i ten ma związek z zakonem augustianów. Dzisiejszy wygląd generalnie jest wynikiem XVIII-wiecznej przebudowy, a początki kościoła w tym miejscu sięgają początków XV wieku. Charakterystycznym elementem jest na pewno wieżyczka z baniastym hełmem. Wokół świątyni powstał cmentarz, na którym chowano katolików, którzy w czasach reformacji nie mogli być korzystać ze wspólnego cmentarza z protestantami. Wewnątrz uwagą zwracają przede wszystkim sklepienia oraz boczne ołtarze Spora część wyposażenia niestety została usunięta…

  • Ługi - Kościół św. Wawrzyńca
    Kościoły,  Krzyże pokutne,  Ługi

    Ługi - Kościół św. Wawrzyńca

    Sama miejscowość nie jest specjalnie duża, więc nie jest trudno zauważyć kościół położony zresztą przy głównej drodze. Niezbyt często tędy przejeżdżam, bo wieś leży na uboczu, ale zawsze lubię spojrzeć na te mury, szczególnie prezentujące się przy odpowiednim słonecznym oświetleniu. Kościół powstał na początku XIV wieku Już na pierwszy rzut oka widać, że zbudowano go z kamieni polnych i rudy darniowej. W późniejszych wiekach był wielokrotnie remontowany. Jak większość starych katolickich świątyń, także i ta miała okres przejęcia przez protestantów, którzy użytkowali ją do 1652 roku. Charakterystyczna wieża z zegarami powstała dopiero w latach 30-tych XX wieku, a bezpośrednim powodem budowy było wcześniejsze zawalenie się dzwonnicy. Bardzo podoba mi się…