-
Szprotawa – Kościół Zbawiciela Świata
Późnoromański kościółek znajduje się w dzielnicy Puszczyków, nieco na uboczu. Żeby do niego dotrzeć trzeba skręcić z ul. Kraszewskiego (obok krzyża pokutnego) w ul. Kościelną i przebyć jeszcze ok. 200 metrów. Kościółek jest niewielki, ale bardzo ładnie odnowiony i uratowany przez miejscową parafię polsko-katolicką w latach 90-tych. Nie udało mi się niestety wejść na teren kościelny, a zza płotu widać praktycznie tylko ścianę zachodnią, w której pozostawiono nieotynkowany świadek, dzięki czemu widać, że świątynia powstała przede wszystkim z rudy darniowej i kamienia polnego. Ciężko znaleźć bardziej szczegółowe informacje poza tym, że kościół do czasu remontu był niewykorzystany, a przed wojną był pod wezwaniem w. Anny.
-
Szprotawa – Krzyż pokutny
Krzyż znajduje się w dzielnicy Puszczyków przy skrzyżowaniu ulic Kraszewskiego (nr 4) oraz Kościelnej. Z informacji dostępnych w internecie można dowiedzieć się, że obecny budynek mieszkalny był niegdyś gospodą lub w tym miejscu była kiedyś gospoda. Na krzyżu jest prawdopodobnie wyryty miecz, choć przyznam, że ja „na żywo” go tam z bardzo nie dostrzegłem. Narzędzie zbrodni sugerowałoby, że jest to rzeczywiście krzyż pokutny. Jednocześnie pojawiają się także hipotezy, że jest to po prostu kamienny krzyż monolitowy, który z „pokutą” nie ma za wiele wspólnego.
-
Szprotawa – Cmentarz żydowski
Formalnie Żydzi otrzymali pozwolenie na osiedlanie się w pruskich miastach w 1812 roku. Niewiele można znaleźć informacji o szprotawskim (dzielnica Puszczyków) kirkucie. Prawdopodobnie jego początki sięgają końca XIX wieku, a najbardziej okazałym elementem jest grobowiec rodziny Oppenheimerów. Nie zachował się dom przedpogrzebowy. Wśród pozostałych macew część ma pisownię niemiecką, a część hebrajską. Cmentarz znajduje się na uboczu, w niewielkim parczku, naprzeciw bramy ogrodów działkowych. Przeglądając teren na Street View w celu zlokalizowania cmentarza widziałem tam stary drewniany płot w kiepskim stanie, a po przyjeździe zobaczyłem teren otoczony nową siatką. To efekt prac przeprowadzonych w 2020 roku, dzięki którym teren został oczyszczony. I choć nie da się już naprawić wielu wcześniejszych…
-
Szprotawa – Kościół św. Andrzeja Apostoła
W dawnej wsi Iława, dołączonej do Szprotawy w 1925 roku, zobaczyć można romański kościółek, którego powstanie szacuje się na I połowę XIII wieku, a jako fundatora wskazuje się ówczesnego władcę tych ziem – Henryka Brodatego. Świątynia podlegała przebudowom, szczególnie w XVI i XVIII wieku. Podczas powojennych prac przywrócono zamurowane wcześniej romańskie okna w absydzie. W książce autorstwa K. Garbacza podkreśla się zabytki możliwe do zobaczenia wewnątrz kościoła, ale niestety nie udało mi się ich zobaczyć. Charakterystycznymi elementami terenu wokół kościoła są na pewno kamienny mur oraz budynek bramny pełniący jednocześnie funkcję dzwonnicy. Starsza (niższa) część tegoż budynku pochodzi z XV wieku, a wewnątrz działa dzwon z 1414 roku.
-
Szprotawa – Ruiny kościoła ewangelickiego (zamek piastowski)
Zamek został zbudowany z kamienia na przełomie XIII i XIV wieku. Otoczony był stromą skarpą, fosą oraz murami. W miejscowym muzeum od 2006 roku dostępna jest makieta będąca próbą odtworzenia wyglądu tego obiektu. Próbą, bo nie ma zbyt wielu danych dotyczących pierwotnego kształtu budowli. Zamek ucierpiał podczas wojny trzydziestoletniej, a w 1672 roku pożar zniszczył go na tyle poważnie, że nie został już odbudowany. Pozostałości zamku początkowo przekształcono na browar, a w latach 1745-47 pozostałe mury posłużyły do budowy zboru ewangelickiego (Kościół Bożego Zamku). W tym celu wyburzono ściany wewnątrz zabudowań, natomiast w bastei zlokalizowano zakrystię. W trakcie II wojny światowej świątynia została uszkodzona. W czasach powojennych nieremontowana popadała w…
-
Szprotawa – Mury obronne
Mury obronne zaczęto budować z kamienia w XIV wieku, a rozbudowywane były jeszcze przez kolejne dwa stulecia. Całość składała się z dwóch bram oraz dwudziestu pięciu baszt. Bramy prowadziły na wschód (Głogowska, zwana też Glinianą) oraz na zachód (Żagańska, zwana inaczej Kamienną). Mury zaczęto rozbierać na początku XIX weku. Zburzone zostały także obie bramy, odpowiednio w 1826 oraz 1846 roku. Dziś możemy oglądać fragment murów z basztą wzdłuż ulicy Ogrodowej, zakończony pozostałościami po Bramie Żagańskiej (ul. Świerczewskiego). Ciekawa jest też baszta wmurowana w dom przy ul. Kozaka oraz fragment znajdujących się tam murów. Osobną częścią szprotawskich umocnień był zamek, położony w południowo-wschodniej części ówczesnego miasta. Po likwidacji murów fosa zamieniona…
Może Ci się spodobać
Gubin – Mury miejskie
Świebodzin – Mury obronne
Nowe Miasteczko – Pozostałości murów miejskich
-
Szprotawa – Ratusz
Ponieważ Szprotawa prawa miejskie uzyskała już w XIII wieku, więc musiało być także miejsce, w którym spotykali się tutejsi radni miejscy. Do XIV wieku był to dom kupiecki, a następnie zbudowany został murowany piętrowy ratusz. W I połowie XVI wieku obiekt został rozbudowany, a od wschodu dostawiono późnogotycką wieżę. Zachodnią wieżę dobudowano podczas gruntownego remontu ratusza w latach 1604-1617. Niestety podczas dwóch pożarów miasta (1672, 1702) ucierpiała mocno także ta najważniejsza miejska budowla. Odbudowano ją w latach 1730-1732, podwyższając o trzecią kondygnację. Osiemnastowieczna bryła ratusza, odbudowanego wg projektu Martina Franza, przetrwała do dziś. Najbardziej charakterystyczną cechą szprotawskiego ratusza są oczywiście dwie wieże, zachowujące swój pierwotny styl, sprzed pożarów. Starsza jest…
-
Szprotawa – Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Patrząc na zachodnią ścianę budynku można zadać sobie pytanie: co robi spory kamienny fragment pośród ceglanej całości, co robią dwa wejścia obok siebie i dlaczego jedno z nich jest zamurowane? Pierwotna orientowana (prezbiterium w kierunku wschodnim) świątynia została zbudowana ok. 1260 roku z kamienia polnego i była jednonawowym kościołem. W pierwszej połowie XV wieku doszło do jego rozbudowania, w tym także poszerzenia, a budowla zyskała wówczas kształt, który możemy oglądać do dziś – trójnawowej hali. Dzięki pozostawieniu pierwotnej ściany zachodniej możemy dziś oglądać wczesnogotycki portal oraz znajdującą się nad nim pozostałość po rozecie. Oba elementy zostały zamurowane w 1620 roku. Wysokość pochodzącej z XIV wieku wieży oraz gabaryty budowli świadczącą…
Pałac w Zaborze
Zabytki i atrakcje
