Żagań – Pałac i park książęcy

Żagański pałac ma długą i bogatą historię, która się samej końcówki XIII wieku, gdy książę Konrad II Garbaty po oddaniu dotychczasowego zamku zakonowi augustianów rozpoczął budowę nowej siedziby. Niebyt wiele wiadomo o tamtej warowni, która nie miała jakoś specjalnie wiele szczęścia, bowiem żadnemu z właścicieli nie było dane zakończyć własnej spójnej koncepcji.

Czasy, gdy obiekt zaczął się zmieniał z budynku obronnego na rezydencję, to okres, gdy Żaganiem rządził książę Albrecht von Wallenstein, który wybudował czteroskrzydłową renesansową rezydencję obronną w I połowie XVII wieku. Po jego śmierci pałac został zniszczony przez mieszkańców, a kolejne zmiany nastąpiły po ok. 40 latach, gdy właścicielem został książę Lobkowitz.

Okres największego rozkwitu rezydencji, to przejęcia księstwa przez Piotr Birona w ostatniej dekadzie XVIII wieku. Patrząc choćby na pałacyk dla służby można wyobrazić sobie wnętrza rezydencji książęcej, które przybrały wystrój klasycystyczny. Niestety, książę zmarł w 1800 roku, a kolekcja malarstwa (wg książki K. Garbacza „Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego” tom II) zawierająca m.in. obrazy Bruegla, Canaletta, Rembrandta czy Caravaggia została sprzedana na aukcji.

Pałac wrócił do łask, gdy właścicielką dóbr została jedna z najlepiej rozpoznawalnych osób związanych z tymi terenami księżna Dorota Talleyrand-Perigord. Córka Piotra Birona kontynuowała pasję ojca związaną z kolekcjonowaniem obrazów, przyjmowała tu znane osobistości świata polityki i kultury, zmieniła park w formę romantyczną, dodała oranżerię, zasypała część fosy. Po śmierci księżnej złote czasy pałacu zakończyły się. Duża część kolekcji została wywieziona do Francji, a ostatni właściciel wyjechał stąd z powodów politycznych, po dojściu do władzy Adolfa Hitlera, gdy Księstwo Żagańskie zostało wchłonięte przez III Rzeszę.

Pałac przetrwał II WŚ, ale został mocno zniszczony przez Armię Czerwoną (dzięki czemu ocalał zespół poaugustiański, którym Rosjanie nie „zainteresowali się”). W latach 60-tych przeprowadzono remont, który doprowadził do stanu używalności ten piękny, choć pozbawiony oryginalnego wyposażenia obiekt, w którym aktualnie mieszczą się m.in. wydział Urzędu Miasta, Żagański Pałac Kultury, gabinety lekarskie, biuro notarialne. Na parterze w skrzydle wschodnim zobaczyć można odnowiony hol turkusowy z wieloma trofeami myśliwskimi. Bogatsze pod względem rozmaitości sal jest I piętro, ale wstęp tam jest jedynie z przewodnikiem.

Do pałacu przylega ogromny park, będący jedną z pamiątek po księżnej Dorocie.