Kłopot (Kloppitz)
Kłopot jest małą nadodrzańską wsią, znaną głównie dzięki bocianom, które upodobały sobie dachy tutejszych zabudowań pod budowę gniazd. Dlatego też w budynku byłej szkoły powstało Muzeum Bociana Białego. Najprościej dojechać tutaj, skręcając w Cybince, a kierunek wskaże dobrze widoczny drogowskaz. Obecnie miejscowość znajduje się co prawda w powiecie słubickim, ale do 1998 roku znajdowała się w województwie zielonogórskim.
Do 1945 roku Kłopot był połączony mostem z obecnym Eisenhüttenstadt, jednak cofające się wojska niemieckie wysadziły tę przeprawę. Po wojnie most nie został odbudowany, a dziś można wejść na pozostałą po polskiej stronie jego część.
-
Dawna synagoga
Znajdująca się przy pl. Powstańców Wlkp. 11 dawna synagoga, której mury pozostały do dziś, powstała około 1880 roku, w wyniku przebudowy wcześniejszej bożnicy. Pierwotnie zawierała tylko część środkową, przykrytą dachem dwuspadowym, a części boczne zostały dobudowane w czasach PRL. Dlaczego nie została zburzona podczas Nocy Kryształowej w 1938 roku, choć Babimost znajdował się w wtedy w granicach Niemiec? Otóż, jak dowiedziałem się z portalu sztetl.org.pl, synagoga służyła miejscowej gminie żydowskiej tylko do 1927 roku, kiedy to została sprzedana ewangelikom, z przeznaczeniem na cele sakralne. Po drugiej wojnie w budynku dawnej synagogi przez wiele lat mieścił się dom kultury, a następnie obiekt miał przeznaczenie handlowe.
-
Dawny kościół ewangelicki
Świątynia powstała w latach 1782-1789, więc jest to jeden z najstarszych babimojskich budynków. Z dostępnych materiałów dowiedziałem się, że po wojnie nie był wykorzystywany. Jeśli jest to prawda, to jego zewnętrzny stan jest całkiem przyzwoity. Opuszczony kościół stoi przy dzisiejszej ulicy Kargowskiej. Wygląd kościoła jest dość charakterystyczny, dzięki oknom (wyżej są okna okrągłe, niżej prostokątne) poprzedzielanym pilastrami oraz cebulastemu hełmowi. Od strony ulicy znajduje się pięć rzędów okien, od strony podwórza – trzy rzędy i dwa puste pola.
-
Kościół św. Jacka
Niewielki kościółek znajduje się na cmentarzu przy ulicy Wolsztyńskiej. Na pierwszy rzut oka wydaje się zdecydowanie starszy niż jest w rzeczywistości. Wcześniej w tym miejscu stało kilka kościółków, ale wszystkie ulegały zniszczeniu w kolejnych pożarach. Po jednym z nich, w 1832 roku, powstała murowana świątynia. Przechodząc ulicą Wolsztyńską widać przede wszystkim charakterystyczną sygnaturkę.
-
Kościół św. Wawrzyńca
Kościół został zbudowany w latach 1730 – 1740 jako bazylika na miejscu wcześniejszej budowli drewnianej, która spłonęła w 1728 roku. Po pożarze z 1832 roku odbudowano dwie wieże w stylu klasycystycznym, które przetrwały do dziś. Obok ołtarza głównego znajdują się dwa ołtarze boczne pochodzące z 1889 roku – ołtarz z XVII-wiecznym obrazem Matki Boskiej „Gospodyni Babimojskiej” (po prawej stronie) oraz ołtarz Najświętszego Serca Pana Jezusa (po lewej). We wnętrzu znajdują się także inne XIX-wieczne wyposażenie: ambona, chrzcielnica, ławki, konfesjonały oraz dwa inne ołtarze boczne. Najciekawszym zabytkiem jest jednak poliptyk z 1499 roku pochodzący z warsztatu Mistrza Ołtarza z Gościszowic. Obok kościoła znajduje się pochodząca z drugiej połowy XVIII wieku organistówka,…
-
Ratusz i rynek
Pierwotnie drewniana zabudowa Babimostu nie przetrwała za względu na pożary kilkukrotnie trawiące miasto. Dopiero w latach trzydziestych XIX wieku powstały budynki murowane, spośród których część przetrwała do dziś. Ratusz – piętrowy obiekt, podobnie jak okoliczne budynku mieszkalne – został wtedy wkomponowany we wschodnie skrzydło rynku. Po zniszczeniach wojennych ratusz odbudowany został na początku lat 60-tych. Na ścianie frontowej znajduje się napis „Ziemia Babimojska od wieków polska”. Siedziba Urzędu Miejskiego z wieżą zakończoną cebulastym hełmem oraz wieże znajdującego się na przeciwległym skrzydle kościół św. Wawrzyńca są najbardziej charakterystycznymi budynkami Babimostu. Na rynku znajdują się dwa posągi: św. Wawrzyńca (patrona pobliskiego kościoła) oraz Matki Bożej. Dostępne źródła mówią, że stanęły one w…
-
Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej
Dzisiejszy kościół pw. MB Częstochowskiej pierwotnie został zbudowany jako świątynia protestancka. Z dostępnych informacji wynika, że pochodzi z 1721 roku, a więc jest nieco starszy od tutejszego założenia pałacowego. Kościół wzniesiono na wzgórzu będącym chyba najwyższym punktem w okolicy, więc jest dobrze widoczny z dalszej odległości. Bardzo ciekawy jest kształt obiektu. Zbór ewangelicki powstał na planie krzyża greckiego, co nie jest jakimś rzadkim pomysłem, ale w tym przypadku ramiona krzyża nie są mocno zaznaczone. więc całość przypomina nieco kwadrat. Ten całościowy kształt nieco zaburza zbudowana, oczywiście od wschodniej, strony półkolista absyda. Budynek powstał z cegły, nie jest otynkowany. Aktualnie jest to kościół filialny parafii w Brodach. Nie udało mi się…
-
Zespół pałacowy
Jeśli już ktoś będzie jechał drogą nr 286 z Lubska w kierunku Gubina, musiałby naprawdę postarać się, żeby nie zauważyć wysokiego, efektownego, choć zaniedbanego budynku bramnego, który otwiera możliwość wejścia na teren dawnego założenia pałacowego, które należało do rodziny von Wiedebach. W dzisiejszych pozostałościach tego założenia można jeszcze zobaczyć budynek bramny, oficynę, pałac oraz resztki dawnego parku. Wg dostępnych informacji budowle pochodzą z XVIII wieku. Wysoka wieża budynku bramnego jest na tyle charakterystyczna, że nie można pomylić jej z żadnym innym zabytkiem w naszym regionie. Zwieńczona niegdyś efektownym hełmem, którego pozostałości można jeszcze zobaczyć, doskonale widoczna z drogi zaprasza, żeby podejść bliżej i zapoznać się z historią tego miejsca. Wciąż…
-
Pałac
Ten neogotycki pałac powstał prawdopodobnie w latach 1865-67, po przejęciu majątku przez rodzinę von Rosenegk. Charakteryzuje się bardzo różnorodną bryłą, w której wyróżnić można ryzality, wieżę z krenelażem, portyk wejściowy, ozdobne szzcyty. Miałem okazję bawić się tutaj na weselu w 2019 r., więc wiem, że od strony parku jest również spory taras, z którego można podziwiać tutejszy teren. Największą zagadką i fenomenem tego miejsca jest jednak to, że ten pałac w ogóle przetrwał tutaj, w tak dobrym stanie z kilkoma oryginalnymi elementami stolarki. Jak większość tego typu był użytkowany przez PGR, ale w latach 90-tych został przejęty przez prywatnego właściciela, który o ten zabytek zadbał. Aktualnie jest to oczywiście nadal…
-
Dwór
Dwór w Bogaczowie zlokalizowany jest przy głównej drodze, w południowej części wsi, czyli od strony Nowogrodu Bobrzańskiego. Zbudowany jest na planie prostokąta, a aktualny kształt jest wynikiem przebudowy, która miała miejsce po scaleniu dwóch tutejszych majątków. Powstał wówczas barokowy obiekt z mansardowym dachem. Pierwotny dwór powstał prawdopodobnie w XVI wieku. Po wspomnianej przebudowie w dworze zamieszkał zarządca folwarku. Obiekt miał sporo szczęścia i dziś jest w bardzo dobrym, użytkowany w celach mieszkalnych. W okresie powojennym, podobnie jak wiele takich obiektów, użytkowany był przez PGR, a od 1989 roku znajduje się w rękach prywatnych. Ponieważ teren wokół dworu jest obsadzony roślinnością, ciężko jest całościowo przyjrzeć się części frontowej. Można zauważyć, że…
-
Kościół św. Wawrzyńca
Bogaczowski kościół jest gotycką budowlą, której powstanie datuje się na XIV wiek. Zbudowany jest z kamienia polnego i rudy darniowej, a dzięki temu, że nie jest otynkowany prezentuje się bardzo atrakcyjnie. Niewątpliwie uwagę zwraca bardzo wysoka wieża, świadcząca zapewne o zamożności miejscowych właścicieli. Wieża została dobudowana od strony zachodniej w XVI wieku, czyli zapewne w okresie zbliżonym do powstania pierwszej wersji pałacu. Od strony północnej dodano zakrystię. Całość prezentuje się naprawdę okazale. Teren otoczony jest kamiennym murem, a wejściem jest otynkowana brama. Niewątpliwego uroku dodają płyty nagrobne, wmurowane w różne części zewnętrznych ścian kościoła. Głęboko umieszczone okna oraz drzwi, szczególnie w części prezbiterialnej, podkreślają wiekowość tej świątyni. Nie udało mi…
-
Pałac
Pałac w Bogaczowie zlokalizowany jest w środku wsi. Naprzeciw kościoła, w oddali widać jego pięknie odnowioną bryłę. Zgodnie z informacjami jego początki datuje się na XVI wiek, kiedy to powstał zbudowany na planie prostokąta obiekt. Pierwsza ważna przebudowa na barokową rezydencje miała miejsce na przełomie XVII i XVIII wieku, natomiast w latach 60-tych XIX wieku dobudowano dwa skrzydła, dzięki czemu całość uzyskała kształt litery U, a całość przykryta była dachem mansardowym. 30 lat później, pomiędzy skrzydła wciśnięto dodatkowy element wejściowy z dachem dwuspadowym i taka forma budynku przetrwała do dziś. W okresie powojennym pałac był użytkowany m.in. przez PGR oraz technikum. Ostatnim publicznym gospodarzem był dom dziecka, który opuścił budynek…
-
Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus
Kościół znajduje się obok pałacu Kottwitzów, przez których został ufundowany na początku drugiej połowy XVIII wieku. Jest to budowla szachulcowa, zaprojektowana na planie ośmiokąta. Od strony ulicy dobudowana jest drewniana wieża. Wewnątrz, podobnie jak w innych świątyniach ewangelickich, uwagę zwracają empory. Z zabytkowego wyposażenia zachował się przede wszystkim ołtarz, a także organy oraz widoczne obok ołtarza epitafium. Skromny z zewnątrz kościół, robi wewnątrz bardzo pozytywne wrażenie. Po wejściu z przyjemnością oglądałem zarówno poszczególne jego elementy, jak i całość. Pomyślałem sobie, że to miejsce, które pomaga w skupieniu. Obok kościoła znajduje się parterowa plebania, zbudowana na przełomie XVIII i XIX wieku.
-
Pałac Kottwitzów
Pochodzący z pierwszej połowy XVIII wieku pałac znajduje się w centrum wsi, a jego zlokalizowanie ułatwiają dwie kordegardy (budynki dla wart, z charakterystycznymi hełmami zbudowano w stylu barokowym w latach trzydziestych XVIII wieku) stojące obok bramy wjazdowej. Pałac ma kształt litery E, z wysuniętymi skrzydłami oraz dużym ryzalitem. W przeciwieństwie do podobnych budowli, pomimo wieloletnich zaniedbań mury z zewnątrz wciąż wyglądają całkiem dobrze (całkiem dobrze zachował się sporych rozmiarów tympanon oraz portal). Po II wojnie światowej został, jak inne tego typu obiekty, przejęty przez państwo. Obecnie budynek wraz z terenem jest oczywiście własnością prywatną, więc wstęp tam jest zabroniony. Ciekawostką jednak jest to, że przed bramą wejściową jest ogłoszenie z…
-
Kościół św. Klemena
Kościółek stoi na wzgórzu przy drodze. Wygląda tajemniczo i musi robić wrażenie, gdy okolicę spowija mgła. Aby dostać się przed tę świątynię należy wjechać do wioski, skręcić w pierwszą dróżkę w lewo, a następnie podejść jeszcze kilkadziesiąt metrów pod górę. Przed nami pojawia się brama, za którą znajduje się pochodzący z początku XV wieku gotycki kościół, zbudowany z kamienia polnego. Teren otoczony jest fragmentami muru. Wokół świątyni niegdyś znajdował się cmentarz, z którego pozostało kilka nagrobków. Do kościoła przybudowane są pochodzące z późniejszego okresu wieża oraz kruchta. Od strony północnej (blisko bramy) znajdują się pozostałości barokowej kaplicy św. Anny. W Muzeum Ziemi Lubuskiej, w dziale Sztuka sakralna Śląska Lubuskiego, zobaczyć…
-
Ruiny zamku
Jadąc do Borowa Polskiego od strony Nowego Miasteczka już z daleka widać ruiny. Po wjechaniu do wioski należy minąć kościół i za chwilę mamy przed sobą pozostałości gotycko-renesansowego zamku. Stoją na terenie niczyim, więc teoretycznie można tam podejść. Teoretycznie, bo trzeba przebić się przez gąszcz roślinności. Najlepsza do tego jest chyba zima, oczywiście bezśnieżna. Pamiętać trzeba także, że nie ma możliwości zaparkowania samochodu, bo droga jest bardzo wąska. W murze jest dziura, która daje dostęp do wnętrza, aczkolwiek na ścianie znajduje się tabliczka zakazująca wstępu. Można jeszcze podejść pod górę i znaleźć się na wysokości pierwszego piętra. Sam zamek ma kształt prostokąta i jest raczej średniowieczną ciekawostką, którą jednak warto…
-
Dwór
Dwór w obecnym kształcie (jako piętrowy budynek z mansardowym dachem) jest pozostałością po przebudowie z końca XIX wieku (pierwsza budowla stanęła w tym miejscu prawdopodobnie ok. 300 lat wcześniej). Po II wojnie światowej, jak wiele podobnych obiektów, został przejęty przez miejscowy PGR i zamieniony na magazyn. Dziś stanowi własność prywatną i jest niestety w opłakanym stanie. Obok dworu znajduje się staw oraz park. W latach swojej świetności całość prezentowała się zapewne bardzo korzystnie. Budynek stoi w pewnej odległości od drogi nr 293 prowadzącej do Nowego Miasteczka (na oko to ok. 150 m), blisko zjazdu z drogi nr 297.
-
Kościół św. Wawrzyńca
Kościół znajduje się w centrum wsi, przy drodze prowadzącej na Borów Polski. Zawiera elementy pierwotnej budowli, pochodzącej z XIII wieku – prostokątny układ murów, portal oraz ostrołukowe okno na wschodniej ścianie. W późniejszym okresie dobudowane zostały wieża, zakrystia oraz kaplica wzniesiona ku pamięci władających wsią rodów. Na zewnątrz kaplicy znajdują się tablice epitafijne oraz kartusze herbowe. W 2015 roku kościół został odnowiony. W mury kościoła zostały wstawione dwa krzyże pokutne, odkryte podczas remontu elewacji świątyni w 2009 roku, a następnie wyeksponowane. Na krzyżu znajdującym się na ścianie północnej (niewidocznej z drogi) zachowało się wyryte narzędzie zbrodni. Przed kościołem, na ziemi, oglądać można epitafia.
-
Krzyże pokutne
W Borowie Wielkim można zobaczyć trzy krzyże pokutne. Jeden znajduje się w murze pałacowym od strony ulicy, a dwa są wbudowane w północną i południową ścianę kościoła. „Kościelne” krzyże pokutne zostały odkryte i wyeksponowane podczas remontu świątyni w 2009 roku. Oba wykonane są z piaskowca. Krzyż na południowej ścianie prezbiterium (od strony ulicy) jest dobrze widoczny. Drugi, znajdujący się na ścianie północnej, jest nieco ukryty pomiędzy załomem nawy a zakrystią. Bardzo dobrze zachowało się na nim wyryte narzędzie zbrodni, którym najprawdopodobniej była włócznia. O krzyżu znajdującym się w przypałacowym murze trzeba wiedzieć, bo inaczej nie ma za bardzo szans, żeby go zauważyć. Zwłaszcza, że nie przypomina już krzyża. Na starszych…
-
Pałac
Pałac zbudowany około 1800 roku znajduje się obok kościoła – oba obiekty oddziela mur otaczający świątynię. Sporych rozmiarów budowla jest obecnie w rękach prywatnych, jednak jej stan jest daleki od zadowalającego. Obecny właściciel przeprowadza remont, czego widocznym efektem jest nowy dach. Do pierwotnej bryły w drugiej połowie XIX wieku dobudowano kaplicę (widoczną od strony ulicy) i werandę, a także założono park. Po wojnie w dawnym pałacu działał m.in. PGR oraz Ośrodek Szkolenia Traktorzystów, więc zabytkowe wyposażenie niestety nie zachowało się. Poniższe zdjęcia zostały wykonane na przestrzeni niemal siedmiu lat (luty 2014 – październik 2020). Niestety, niewiele dzieje się przy pałacu. Dobrze, że zrobiony jest dach zabezpieczający budynek przed całkowitą ruiną.…
-
Brama miejska
Brama została zbudowana w 1748 rok na okoliczność wizyty w Brodach króla Augusta III. Witała przyjezdnych z kierunku Forst oraz Lubska. W 1928 r. podczas remontu umieszczono od strony drogi herb rodziny Brühlów, a od strony ówczesnego miasta znalazła się inskrypcja „AD MDCCL III PORTA URBIS PFORTHEN FELICITER EXSTRUCTA”. Budowla jest ciekawym elementem w pewien sposób zapraszającym przyjezdnych i obiecującym im ciekawsze rzeczy, które niewątpliwie można w Brodach znaleźć. Będąc w Brodach w sierpniu 2020 r. natknąłem się akurat na końcowy etap remontu bramy, który niewątpliwie przywróci jej choć część dawnego blasku.
-
Kościół Wszystkich Świętych
Świątynia powstała w XVII wieku jako zbór ewangelicki, ponieważ były to wówczas tereny luterańskie. Służyła ewangelikom do 1945 roku, natomiast po II Wojnie Światowej przez ponad 30 lat nie była użytkowana i popadała w ruinę. W latach 1981-1983 kościół został odnowiony i od tego czasu służy miejscowym katolikom. Murowana wieża została zbudowana pod koniec XVII wieku i dziś zwieńczona baniastym hełmem i dziś jest charakterystycznym elementem zewnętrznej części kościoła. Wewnątrz uwagę zwracają dwupoziomowe empory oraz loża kolatorska. Spod tynku widać mury świątyni, które powstały z cegły z dodatkiem kamieni. Całość sprawia ciekawe wrażenie, więc jeśli ktoś będzie w Brodach, to zachęcam do odwiedzenia kościoła. Świątynia jest przy głównej ulicy miasta,…
-
Pałac Brühla
Budynek ma charakterystyczny kształt podkowy i jest jedną z największych rezydencji na terenie byłego województwa zielonogórskiego. Pierwszy pałac zbudowany został dla rodziny Promnitzów w latach 1670-1674. Rezydencja jest jednak znana przede wszystkim jako własność rodziny Brühlów. Heinrich von Brühl kupił ten teren i wykorzystując mury starszej budowli postawił w połowie XVIII wieku dwupiętrowy pałac nakryty dachem mansardowym. Charakterystycznym elementem były szerokie schody wejściowe ozdobione czterema Atlantami podtrzymującymi wielki balkon. Rzeźby te, choć uszkodzone, można zobaczyć do dziś. Po kilku latach od zakończenia budowy pałac został zniszczony podczas Wojny Siedmioletniej, a świetność rezydencji przywrócił po ponad osiemdzięsięciu latach wnuk Heinrich von Brühla – Friedrich August Brühl. Pałac został spalony przez Armię…
-
Zabudowa
Wjeżdżając do Brodów przez Bramę Miejską trafiamy na ulicę Wolności, na której można zobaczyć domy z połowy XVIII wieku, a szczególną uwagę zwraca ściana frontowa nieistniejącego już budynku, która aż prosi się o odnowienie ze względu na bogatą dekorację. Na ulicy zamkowej kierującej w stronę pałacu stoją budynki z tego samego okresu. Idąc dalej dochodzimy do ul. Rynek, przy której znajduje się Urząd Gminy Brody mieszczący się w nieco nowszym, ale także zabytkowym budynku. Dalej ul. Rynek przechodzi przechodzi w ul. Traugutta, przy której stoją kościół oraz kilka starszych kamienic. Na ścianie niezbyt atrakcyjnego domu pokrytego szarym tynkiem widoczny jest stary herb z datą z rokiem 1769.
-
Dawna plebania
Plebania pochodzi z początku XVII wieku, czyli okresu powstania kościoła św. Anny i podobnie jak on, została ufundowana przez rodzinę von Kottwitz. Jest to budynek wzniesiony na planie prostokąta. Obecnie stanowi własność prywatną.
-
Dawny szpital
Budynek powstały na planie podłużnego prostokąta pochodzi z 1765 roku. Jego charakterystyczną cechą jest ozdabiająca ryzalit płaskorzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą, pod którą znajduje się herb rodziny von Skronsky – fundatorów szpitala. Obiekt znajduje się przy głównej drodze Broniszowa, niemal naprzeciw zabytkowej bramy kościoła św. Anny. Sądząc po firankach, północna część budynku jest obecnie zamieszkała. W 2015 budynek został odnowiony. Zamiast szarego tynku jest obecnie biały, a ryzalit „wzbogacił się” o dwie figury znajdujące się po obu stronach płaskorzeźby.
-
Kościół św. Anny
Początki obecnego kościoła sięgają początków XVII wieku, jednak wskutek pożaru świątynia spłonęła. Odbudowano ją w latach 1691-95. O tym, że świątynia w tym miejscu stała wcześniej świadczy otaczający teren kamienny mur wraz z bramą z XV wieku, pełniącą także funkcję dzwonnicy. Brama została przebudowana podczas budowy nowego kościoła w 1605 roku. Przy murze znajdują się dwie figury: św. Jan Nepomucen oraz św. Antoni Padewski. Obecna budowla zwraca uwagę szczególnie wysoką wieżą. Wewnątrz posiada interesujące wyposażenie – tak przynajmniej można przeczytać, bo póki co nie udało mi się tam wejść, a jedyne zdjęcie przedstawiające fragment ołtarza zrobiłem z kruchty.
-
Pałac
Pałac stoi przy głównej drodze przebiegającej przez Broniszów. Patrząc na budowlę od strony ulicy trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to budowla obronna. Tymczasem baszta wraz z murem zamykającym kształt litery L od południowo-zachodniej strony jest najmłodszym elementem, dobudowanym dopiero w XIX wieku. Sam pałac powstał w wyniku przebudowy wcześniejszego renesansowego dworu obronnego, a jeszcze wcześniej, bo w XIII wieku, znajdował się tu niewielki zamek. Pałac jest wart zobaczenia wraz ze swoim otoczeniem, czyli ponad 200-letnim parkiem oraz stawem znajdującym się od wschodniej strony. Na murach można zobaczyć fragment odnowionej dekoracji sgraffitowej oraz stiukowej. Na wieży widoczny jest łaciński napis oraz rok 1606, czyli okres powstania Wielu mieszkańców regionu nie…
-
Kościół św. Marii Magdaleny
Obecna świątynia jest barokową budowlą, która powstała na początku XVIII wieku na miejscu starszego kościoła, który istniał tutaj zapewne już w wieku XIII, gdy wieś został przekazana augustianom (zakonnice byli tutaj obecni aż do 1810 roku). Nie udało mi się wejść do środka, ale już z zewnątrz widać, że kościół ma bardzo urozmaiconą bryłę. Jako bazylika posiada wyższą nawę główną oraz niższe nawy boczne z półkolistymi klatkami schodowymi. Dalej w kierunku prezbiterium zaprojektowano także nawę poprzeczną, czyli transept, ozdobioną dekoracyjnymi szczytami. Charakterystyczna jest na pewno wysoka wieża z mansardowym dachem. Ze źródeł można dowiedzieć się, że we wnętrzu zachowało się oryginalne wyposażenie. Przy kościele stoi nieco młodsza od niego barokowo…
-
Pałac
Tutejszy pałac jest stosunkowo młodym budynkiem. Pochodzi z początku XX wieku. Co ciekawe, starsze są zarówno park, jak i budynki folwarczne. Jak można przeczytać w źródłach, jest to budowla w typie architektury eklektycznej. Przy pierwszym spojrzeniu może się wydawać, że to taka większa kamienica z wieżą, ale po chwili można dostrzec różnorodność detali, którymi jest ona zdobiona, a które niekoniecznie od razu narzucają się swoim istnieniem. Ciekawa jest powojenna historia pałac. Trudno uwierzyć, że przetrwał w ta doskonałym stanie, choć początkowo zajęła go Armia Czerwona. Już ten fakt jest ewenementem na naszym terenie. Później funkcjonował tutaj Dom Opieki Społecznej. Podobno we wnętrzach przetrwało kilka elementów dawnego wyposażenia. Zaglądając przez okno…
-
Kościół Ewangelicki
Świątynia została zbudowana w latach 1744-46 na murach zniszczonego podczas pożaru gimnazjum Georga Schönaicha. Stamtąd też pochodzi renesansowy portal, nad którym znajdują się herb znany z zamku w Siedlisku. Ozdobny portal wyróżnia się na tle dość surowej całości. W latach 1859-61 zbudowana została wieża, połączona z kościołem arkadowym przejściem. Po budynku widać, że przez wiele lat był nieużytkowany. Odwiedzałem Bytom Odrzański we wrześniu 2020 roku. Trwał remont dawnego kościoła ewangelickiego. Nie można było zbyt wiele zobaczyć, bo teren był ogrodzony, ale niewątpliwie odnowiony budynek wyglądał bardzo interesująco.
-
Kościół św. Hieronima
Kościół powstał w XIV wiek, jednak nie była to pierwsza świątynia w mieście (wcześniej istniał kościół św. Stefana). Dzięki nieotynkowanym fragmentom dokładnie widać, że zbudowany jest z kamienia polnego i cegły. W XV wieku dobudowano wieżę, która w późniejszym czasie została podwyższona. Ciekawymi elementami narożników w przyziemiu wieży są krzyże pokutne wkomponowane w mur. Wyryte są na nich narzędzia zbrodni. W północno-wschodniej ścianie umieszczona jest płyta przedstawiająca postać szlachcianki.
-
Krzyże pokutne
Wszystkie bytomskie krzyże pokutne są wmurowane w naroża wieży kościoła św. Bartłomieja, w jej ceglanej części, na wysokości wzroku przechodzących tamtędy ludzi. Patrząc na portal główny z zewnątrz, trzy krzyże znajdują się lewym naroży, a pozostałe dwa w prawym. Wszystkie mają kształt krzyży św. Antoniego (czyli pozbawione są górnej pionowej części) i wmurowane są poziomo, co umożliwiło ich „wmontowanie” w mur. Na krzyżach znajdujących się po lewej stronie od wejścia dokładnie widoczne są wyryte narzędzia zbrodni. W tym przypadku są to (od dołu) sztylet, miecz oraz dzida. Na górnym krzyżu po prawej stronie od wejścia wyryta jest… łopatka. Dolny krzyż zasłonięty jest gablotą z ogłoszeniami parafialnymi.
-
Pozostałości dawnego mostu
Dziś brakuje mostów na Odrze, szczególnie na odcinku pomiędzy Nową Solą a Głogowem. Warto jednak pamiętać, że przed wojną był jeszcze jeden most – w Bytomiu Odrzańskim. Został otwarty 16 czerwca 1907 roku, a przygotowany został oczywiście w fabryce Georga Beuchelta w Grünbergu, czyli w późniejszym zielonogórskim Zastalu. Z informacji, które są dostępne na tablicy po „miejskiej” stronie dawnego mostu można dowiedzieć się, że całość miała niespełna kilometr długości (dokładnie 944 metry) oraz 9,60 m szerokości, czyli na dzisiejsze warunki był dość wąski. Zniszczony został przez wojska niemieckie podczas ofensywy Armii Radzieckiej 10 lutego 1945 roku i nie został już odbudowany. Co ciekawe, na prawym brzegu Odry wciąż stoją bardzo…
-
Ratusz i rynek
Bytomski rynek różni się od innych tego typu miejsc w regionie. Przede wszystkim plac w środku jest pusty, bo ratusz jest jednym z elementów północno-zachodniego skrzydła. Poza tym mamy tu renesansowe budynki, spośród których wyróżniają się Hotel pod Złotym Lwem oraz oczywiście ratusz. Ratusz powstał na początku XVII wieku, jednak został zniszczony w wyniku pożaru, a następnie odbudowany w 1697 roku. Z pierwotnej budowli zachowała się część murów oraz efektowny portal. Innym z charakterystycznych elementów jest herb miasta znajdujący się na ścianie szczytowej. W 2021 roku, wracając z weekendowego wyjazdu przyjechaliśmy z Żoną do Bytomia Odrzańskiego i przespacerowaliśmy się po przedpołudniowym, opustoszałym rynku. Tutejsze kolorowe kamieniczki są ładnie odnowione, dzięki…
-
Kościół św. Jana Chrzciciela
Gotycki kościół znajduje się w miarę blisko (ok. 400 m) od drogi nr 12. Charakterystyczną jego cechą jest wysoki, ostro zakończony hełm. Teren świątyni otoczony jest kamiennym murem, a wejściem jest solidna otynkowana brama, nakryta drewnianym dachem. Niestety, podczas mojego pobytu brama była zamknięta, więc nie miałem możliwości ani zobaczenia budowli z bliska, ani tym bardziej zapoznania się z jej wnętrzem. A według dostępnych materiałów warto przyjechać w tym celu jeszcze raz.
-
Pałac
Zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku pałac znajduje się w południowej części wsi. Otoczony jest murem, a na jego terenie znajduje się park oraz staw. Do bramy wejściowej trzeba dojechać wąską dróżką wzdłuż muru. Podobnie jak inne tego typy obiekty został po wojnie zagospodarowany przez miejscowy PGR i z czasem zatracał swój pałacowy charakter. Na szczęście znalazła się właścicielka, która aktualnie odnawia budynek, przywracając mu blask. Przy bramie jest informacja, że jest to teren prywatny, więc nie wchodziłem dalej. Obok wejścia znajduje się tablica informująca o przeszłości pałacu.
-
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Drewniany kościół został zbudowany w pierwszej połowie XVII wieku jako świątynia ewangelicka. Odnalezienie go nie sprawia żadnej trudności, bowiem zlokalizowany jest przy głównej drodze prowadzącej przez Chlastawę. Przed kościołem stoi drewniana dzwonnica z końca XVII wieku. W trakcie mojego pobytu przeprowadzane były prace remontowe związane z dachem, więc nie miałem możliwości zobaczenia wnętrza.
-
Dwór obronny
Pierwotny dwór obronny pochodził z XV wieku, jednak w późniejszych okresach był przebudowywany zgodnie z ówczesnymi zasadami (barokowy charakter nadano na początku XVIII wieku). Dwór znajduje się w centrum wsi, naprzeciw drogi prowadzącej na Jelenin, jednak ponieważ jest położony ok. 150 m od ulicy i otoczony zabudowaniami, więc można go z samochodu nie zauważyć. Szczególną cechą chotkowskiego dworu są basteje (przetrwały dwie z czterech), które wraz z fosą i murem nadawały mu niegdyś obronny charakter. Lewa basteja jest zabezpieczona opaskami, ponieważ widać na niej pęknięcia Obecnie, jak większość tego typu obiektów, dwór jest własnością prywatną, a jego stan jest taki, jak widać na zdjęciach – na oko zupełnie przyzwoity, oczywiście…
-
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Kościół znajduje się na początku wsi, jadąc od strony Wichowa. Na pierwszy rzut oka jest to to bardzo wiekowa budowla. Dostępne materiały podają koniec XIII wieku jako czas jej powstania. Teren kościoła otoczony jest XV-wiecznym murem, a wejściem jest nieco młodsza wieża bramna. Niestety, z uwagi na zły stan techniczny kościoła i groźbę zawalenia, obecnie prowadzone są prace mające na celu uratowanie tego cennego zabytku. Z tego powodu możliwe jest zobaczenie kościoła wyłącznie z drogi. Po raz drugi przyjechałem tu po sześciu latach – na jesień 2020 roku. Kościół jest udostępniony dla celów sakralnych, został zabezpieczony, choć stan ścian wygląda różnie. Wewnątrz byłem tylko przez chwilę, ponieważ odprawiana była msza…
-
Stary most na Odrze
Most został zbudowany w 1925 roku. Powstał w Zakład Konstrukcji Stalowych i Mostowych Beuchelt & Co. Ma 390 metrów długości oraz 6,2 m szerokości. 29 stycznia 1945 r. został wysadzony przez niemieckich saperów. Ponownie do użytku oddano go 1947 roku. Do czasu zbudowania nowego mostu odbywał się tędy ruch z Zielonej Góry w kierunku Gorzowa Wlkp. oraz Poznania. Aktualnie ze względu na niezbyt dobry stan techniczny obowiązuje na nim ruch wahadłowy.
-
Dawny kościół ewangelicki
W Polsce nie jesteśmy jakoś specjalnie przyzwyczajeni do takich widoków, ale w Czerwieńsku znajduje się budynek, który wygląda jak kościół, jednak kościołem aktualnie nie jest. Nie zmieni to jednak faktu, że obiekt zlokalizowany przy ul. Zielonogórskiej 5, w którym mieści się narzędziownia Budomont, do 1945 roku pełnił funkcje sakralne. Jest to powstała w 1851 roku świątynia protestancka (w Czerwieńsku nie było wówczas kościoła katolickiego, bo miasto należało do Prus), która po II Wojnie Światowej nie została przejęta przez katolików, którym zapewne w zupełności wystarczył dzisiejszy kościół św. Wojciecha. Cóż więcej można powiedzieć? Dzięki zaadoptowaniu jej w latach 70-tych na cele przemysłowe budynek przetrwał i można go do dziś oglądać. Może…
-
Kościół św. Wojciecha
Świątynia protestancka została wybudowana została w 1877 roku na miejscu szachulcowego kościoła granicznego, pochodzącego z 1707 roku. Kościół zbudowano z cegły, a chyba najbardziej charakterystycznym elementem są półkoliste zakończenie oraz schodkowe szczyty. Świątyni nie da się nie zauważyć, ponieważ stoi na wysepce położonej na przecięciu dróg 279 i 280 prowadzących w kierunku Nietkowa, Wysokiego oraz Zielonej Góry. Nie jest łatwe zrobienie dobrego zdjęcia ukazującego całość budynku, bowiem wokół kościoła nie ma zbyt dużo miejsca, a ośmioboczna wieża jest dość wysoka. Wewnątrz można zobaczyć typowe dla protestanckich świątyń empory. Z wcześniejszego zboru w wyposażeniu zachowały się także m.in. ołtarz oraz ambona.
-
Ratusz
Możliwość wybudowania ratusza w Czerwieńsku wiąże się z otrzymaniem praw miejskich w 1690 roku. Jednak pierwszy budynek tego typu zbudowano niemalże 90 lat później i była to budowla szachulcowa. Obecny ratusz w formie piętrowego budynku z dachem czterospadowym oraz charakterystyczną wieżyczką z zegarem powstał pod koniec XIX wieku, przebudowany był w 1909 roku, a niespełna dwadzieścia lat później dostawiono widoczne do dziś z tyłu ratusza parterowe przybudówki. Innym elementem zwracającym uwagę jest ozdobne wejście w formie portyku, nad którym widoczny jest herb miasta. Ogólnie całość wraz z otaczającym parkiem sprawia bardzo pozytywne wrażenie.
-
Zabudowa
Informacje o zabudowie Czerwieńska raczej trudno znaleźć nie tylko w przewodnikach turystycznych, ale nawet w spisie zabytków. Nie ma tu rzeczywiście jakichś kamienic ani willi rzucających na kolana, niemniej jednak będąc tu warto zwrócić uwagę na kilka budynków, które wraz z ratuszem oraz skwerem w centrum sprawiają pozytywne wrażenie.
-
Dąb Chrobry
Jeden z najstarszych dębów w Polsce formalnie przypisywany jest do dolnośląskiej miejscowości Piotrowice, jednakże samo drzewo znajduje się na terenie województwa lubuskiego, w obszarze zarządzania nadleśnictwa Szprotawa. Szacuje się, że drzewo wyrosło ok. 1250 roku. Zgodnie z informacjami dostępnymi na Wikipedii, w 1906 roku obwód ówczesnego Wielkiego Dębu (Grosse Eiche) wynosił 8,61 m. Drzewo ma 26 metrów wysokości, a jego objętość drewna kwalifikowała je jako największy dąb w Polsce i trzeci w Europie Środkowej. Niestety, 18 listopada 2014 dąb został po raz kolejny podpalony i tym razem zniszczenia okazały się na tyle duże, że w kolejnych latach liście były wypuszczane jedynie w niewielkiej części. Choć fakt, że drzewo przeżyło pożar…
-
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
Potężna wieża kościoła widoczna jest z odległości ponad 2 km, gdy jedziemy do Dąbia od strony Zielonej Góry. Świątynia, zbudowana z kamienia polnego i rudy darniowej, zdecydowanie wygląda na budowlę gotycką i tak jest w rzeczywistości, bo kościół został zbudowany w XIII wieku. Spore wrażenie robią bardzo grube mury. Widać to dobrze w wejściu znajdującym się w wieży. z Wewnątrz niestety nie zachowało się właściwie nic z zabytkowego wyposażenia. Dawniej wokół kościoła by cmentarz, a z fragmentów dawnych nagrobków zrobiono mur służący jako podstawa dla betonowego płotu.
-
Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP
Świątynia została zbudowana w drugiej połowie XVII wieku, na miejscu wcześniejszej drewnianego kościoła. Obiekt był rozbudowywany dwukrotnie – w XVIII wieku oraz pod koniec lat 70-tych XX wieku, kiedy to powiększono budynek od stron południowej i zachodniej. Na zewnętrznej ścianie umieszczone są tablice upamiętniające ks. Ludwika Zimmermana – proboszcza tutejszej parafii w latach 1867-1887 oraz dwunastu Polaków – mieszkańców Dąbrówki Wielkopolskiej, którzy zginęli w więzieniach i obozach w latach 1939-1945. Obok kościoła, od południowej strony, stoi drewniana dzwonnica z połowy XIX wieku.
-
Pałac
Pałac stoi w centrum wsi, a patrząc z drogi widać jego odbicie w pobliskim stawie. Zaprojektowany został jako połączenie neorenesansowych stylów niemieckich i angielskich, a powstał w połowie XIX wieku. Charakterystycznymi cechami są cztery wieżyczki na rogach budynku oraz spore ryzality znajdujące się zarówno od frontu, jak i od strony parkowej. Nad wejściem przetrwał herb rodziny von Schwartzenau – budowniczych rezydencji. Pałac na chwilę obecną jest w przyzwoitym stanie, jednak gmina nie ma za bardzo pomysłu co z nim zrobić, bowiem wybudowana została nowa sala, która przejęła jego kulturalne funkcje.
-
Pałac
Pałac na dość charakterystyczny wygląd dzięki nieregularnej budowie. Uroku dodają mu niewątpliwie wieża, różnego rodzaju wystające ozdoby architektoniczne, attyki, a także balkon nad wejściem oparty na gryfach, nad który widnieje kartusz herbowy. Pałac jest niekiedy widoczny z drogi nr 283. Ostateczny kształt budowla uzyskała w II połowie XIX wieku, gdy na murach dawnego dworu wzniesiono ten neogotycki pałac. Do dziś widać wysokie podpiwniczenie, a od wschodniej strony także spore podpory. Patrząc z daleka budynek wygląda na całkiem zadbany, ale podejście bliżej unaocznia niestety powybijane szyby, zastąpione częściowo deskami. Mimo wszystko przetrwało tutaj całkiem sporo delikatnych detali. Widziałem na jakimś portalu, że pałac był wystawiony do kupienia. Remont na pewno nie…
-
Lubuskie Muzeum Wojskowe
Muzeum rozpoczęło swoją działalność w zaadoptowanym do tego celu drzonowskim pałacu pod koniec lat 70-tych jako jednostka podległa Muzeum Ziemi Lubuskiej. Od 8 maja 1985 roku działa na własny rachunek, a data – przeddzień ówczesnego Dnia Zwycięstwa – na pewno nie była przypadkowa. Obecnie ekspozycje dostępne są we wnętrzach pałacu (wystawy: Broń dawna, Gabinet myśliwski, Żołnierz polski 1914-1945, Żołnierz polski po 1945 roku), w pawilonie oraz przede wszystkim w plenerze, gdzie znajduje się m.in. bogata kolekcja sprzętu ciężkiego oraz lotnictwa.
-
Pałac
Pałac w stylu klasycystycznym wraz z przylegającym do niego parkiem pochodzi z XIX wieku. Łatwo go zlokalizować, bo znajduje się przy głównej drodze przebiegającej przez Drzonów. Po wojnie była tu m.in. szkoła oraz Gminna Spółdzielnia. W latach 70-tych budynek przekazano Muzeum Ziemi Lubuskiej. Został on wyremontowany (stan sprzed remontu widoczny jest na zdjęciach na stronie muzeum), a wnętrza dostosowano do potrzeb prezentacji ekspozycji. W parku urządzono wystawę plenerową.
-
Kościół św. Jana Chrzciciela
Kościół stoi w centrum wsi, obok głównego skrzyżowania. Dzięki dość wysokiej wieży jest widoczny z daleka. Podobnie jak kilka innych kościołów z tej parafii (Miodnica, Gorzupia Dolna), także i ten powstał pod koniec XIII wieku jako jednonawowa świątynia z prostokątnym prezbiterium, zbudowana jest z kamieni, a wieżę dobudowano w późnym średniowieczu. Inną podobną cechą jest to, że także tutaj w latach 1520-1668 świątynia należała do protestantów, po czym powróciła do katolików. Kolejnym wspólnym elementem jest mur otaczający teren wokół kościoła. Różnica polega na bramie, która w tym przypadku jest wyjątkowo okazała. Po wejściu na teren przy kościele, na południowej ścianie można zobaczyć wejście z gotyckim portalem uskokowym. Obok głównego wejścia…
-
Krzyż pokutny
Krzyż pokutny w Dzietrzychowicach znajduje się z prawej strony bramy prowadzącej na teren kościoła. Na starszych zdjęciach był dość dobrze widoczny, jednak obecnie jest niemal całkowicie zasłonięty przez coraz wyższe tuje, które posadzono wzdłuż muru. W zasadzie ciężko coś więcej napisać na temat tego krzyża oprócz tego, że jest całkiem spory i nie widać na nim narzędzia zbrodni. Obok krzyża stoi standardowa tabliczka informacyjna, nie podająca jednak szczegółów tego konkretnego obiektu.
-
Pałac
XIX-wieczny pałac znajduje się w okolicach kościoła, przy drodze prowadzącej w kierunku Starego Żagania. Jest to piętrowy, dość długi budynek z dziwną wieżyczką, która raczej nie pasuje do całości. Niestety, ściany zewnętrzne pozbawione są jakichkolwiek detali architektonicznych, pokryte brzydkim szarym tynkiem. Jedyną ekstrawagancją jest portyk z balkonem, który jednak w obecnym stanie do najpiękniejszych nie należy. Ciekawostką wyczytaną w książce K. Garbacza jest fakt, że wewnątrz pałacu znajdują się pozostałości XV-wiecznej wieży mieszkalnej, podobnej do tej, jaką można zobaczyć w zachodniej części wsi. Obok pałacu jest spory teren otoczony siatką, który kiedyś był parkiem. Budynek jest wciąż w całkiem niezłym stanie, przykryty nowym dachem, posiadający nowe okna i gdyby został…
-
Wieża rycerska
Wjeżdżając do Dzietrzychowic od strony Starego Żagania można lewej stronie zobaczyć kamienną budowlę. Jest to powstała prawdopodobnie w XIV wieku rycerska wieża mieszkalna, pełniąca niegdyś funkcję obronną. Wieża jest malowniczo położona i bardzo dobrze prezentuje się na zdjęciach od strony głównej drogi ze znajdującymi się przed nią terenami podmokłymi. Po II wojnie światowej budowla była prawdopodobnie opuszczona i stopniowo popadała w ruinę. Aktualnie wieża wygląda całkiem dobrze, co jest efektem prac prywatnego właściciela, aczkolwiek porównując obecny stan ze zdjęciami w internecie sprzed kilku lat, nie widać postępów w pracach. Początkowo może pewnie dziwić nowoczesny dach (inny niż na starych zdjęciach) oparty na ceglanej podbudowie. Wieża ma trzy kondygnacje, ale wewnątrz,…
-
Ruiny kościoła św. Jakuba
Ruiny Kościoła zlokalizowane są we wschodniej części wsi, czyli od strony Mycielina. W zasadzie trzeba się bardzo mocno postarać, żeby ich nie zauważyć, ponieważ wieża świątyni jest stosunkowo wysoka. Z ulicy na teren kościoła prowadzi kamienna brama. Kościół powstał pod koniec XIII wieku, nieco później otoczono go murem z bramą. Tak jak widać, budulcem był przede wszystkim kamień polny. Historia jest podobna jak przypadku podobnych ruin, tzn. po reformacji świątynię przejęli protestanci, jednak w 1654 roku powróciła do katolików, których tu… już nie było. Nieużytkowany budynek zaczął popadać w ruinę, a dzieła zniszczenia dokonał pożar w 1856 roku. Trzeba powiedzieć, że jak na tak długi okres bycia ruiną, to ściany…
-
Dawny park pałacowy
Do 1945 roku istniał w Gębicach pałac, będący rezydencją rodziny von Schönaich. Pałac wzniesiono w XVI wieku, a swoją neorenesansową formę otrzymał w XIX wieku, kiedy to również zaprojektowany został otaczający go park. Niestety, budowla nie przetrwała zawieruchy wojennej, bowiem została spalona przez Armię Czerwoną, a to co z niej zostało rozebrane dwadzieścia kilka lat później. W dawnym parku, mającym wciąż spory urok, choć zdziczałym, zostało samo miejsce po pałacu (zarośnięte gruzowisko) oraz pojedyncze elementy ozdobne dawnego placu. Pozostały również ścieżki, którymi można pospacerować, oczko wodne, a drzewa są malowniczo obrośnięte. W sumie całkiem ciekawe miejsce.
-
Ruiny kościoła ewangelickiego
Dawna murowana świątynia została zbudowana w XV wieku, natomiast w XVIII wieku zyskała elementy barokowe i stała się ewangelickim kościołem przypałacowym. Od północno-wschodniej strony dobudowano kaplicę z kopułą, jakby niepasującą do całości. Wewnątrz były wejścia do starej i nowej krypty. Przez okno można spojrzeć i zobaczyć fragment empor, które w tym opuszczonym kościele robią ciekawe wrażenie. Swego rodzaju popularność w internecie świątynia uzyskała dzięki remontowi, który został przeprowadzony w latach 2016-2017. Stary, grożący zawaleniem, dach został wymieniony na nowy. Budynek pewnie stracił wizualnie na zewnętrznym klimacie, ale teraz jest szansa, że przetrwa dłużej. Nie wiem czy jest jakiś pomysł na jego wykorzystanie. Póki co jest zamknięty.
-
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Kościół stoi na wzgórzu przy głównej drodze, więc trzeba się naprawdę postarać, żeby go nie zauważyć. Jest to barokowa świątynia, wzniesiona na przełomie XVII i XVIII wieku. Gdyby przetrwała w pierwotnej formie byłaby lubuską perłą baroku. Niestety, już po II wojnie światowej zewnętrzne ściany zdobione pilastrami i gzymsami zostały pokryte szarym cementowym tynkiem. Zamurowano koliste okna, zostawiając tylko górną ich górną część, w której ozdobne szkło gomółkowe zastąpiono zwykłymi szybami. Wewnątrz z wyposażenia przetrwała jedynie ambona, a po zegarze na wieży pozostało tylko miejsce. O tym, że nie był to zwykły wiejski kościółek świadczy fakt, że można precyzyjnie określić kto projektował kościół, kto wykonał rzeźby, kto zbudował organy, a kto…
-
Kościół św. Jerzego
Kościół znajduje się blisko głównej drogi przebiegającej przez wieś, więc jest widoczny z daleka. Zbudowany został w II połowie XIII wieku, a obecnie najbardziej charakterystycznym elementem na zewnątrz jest XVI-wieczna wieża, wyglądająca zresztą na starszą dzięki biforiom. We wschodniej ścianie zachowało się oryginalne ostrołukowe okno (oczywiście z nowym witrażem), pod którym znajdują się płyty nagrobne. Teren przykościelny otoczony jest kamiennym murem, rozpadającym się niestety od zachodniej strony. Od strony ulicy znajduje się zbudowana na planie kwadratu XVIII-wieczna kaplica grobowa. Z zewnątrz wygląda trochę jak zwykły klocek z nowymi drzwiami i oknem. Aktualnie pełni najwyraźniej szeroko pojętą funkcję organizacyjną. Kościół należy do parafii w Dzietrzychowicach.
-
Wieża mieszkalna i dzwonnica
Oba obiekty znajdują się w odległości kilku metrów od siebie, stojąc aktualnie na terenie szkoły podstawowej, naprzeciw kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP. Niewiele wiadomo o wieży, poza tym, że ma rodowód średniowieczny (pochodzi z XIV lub XV wieku), w dolnej części zbudowana jest z kamienia polnego i rudy darniowej, a w górnej z cegły. Dach jest zdecydowanie nowoczesny, ale zapewne dzięki niemu budowla przetrwała. Jaka była funkcja wieży, tego do końca nie wiadomo. Prawdopodobnie służyła do celów mieszkalnych i obronnych. Stojąca obok drewniana dzwonnica pochodzi prawdopodobnie z XIX wieku i wciąż pełni swoją pierwotną funkcję. I to chyba wszystko co można o niej napisać. Niemniej warto odnotować, że obie te wieże…
-
Kościół św. Marcina
Niewielki XIV-wieczny kościółek zbudowany z kamienia polnego w swojej pierwotnej wersji byłby zapewne podobny do kilku okolicznych wiejskich świątyń pochodzących z tego okresu (np. Mirocin Dolny, Studzieniec). Tym co zdecydowanie wyróżnia tutejszy obiekt jest smukła wieża pochodząca z I połowy XVIII wieku, podwyższona 150 lat później oraz otynkowanie całości. Na przyporze wieży zostawiono nieotynkowany fragment (świadek) po remoncie z 2010 roku ujawniający ceglany Kościół położony jest w północno-zachodniej części wsi. Jadąc drogą nr 333 od strony Nowej Soli trzeba skręcić w prawo na skrzyżowaniu i przebyć ok. 300 metrów ulicą o nawierzchni z kostki. Teren kościoła od strony drogi otoczony jest murem z przyporami, pochodzącym prawdopodobnie z XV wieku. Od…
-
Krzyż kamienny
Krzyż stoi przy drodze nr 333, przy skrzyżowaniu z drogą prowadzącą na Rejów w północnej części wsi. I choć teoretycznie jest łatwy do znalezienia, to jednak wysoki nasyp głównej trasy sprawia, że krzyż stojący w trawie jest niewidoczny. Dopiero po skręcie we wspomnianą drogę na Rejów może go zauważyć ten, kto wie, że krzyż tam stoi. Nie wiadomo dlaczego tam stoi, nie wiadomo od kiedy. W internecie można znaleźć zdjęcia z 2011 r., gdy stała przy nim tabliczka informująca, że jest to krzyż pokutny. Teraz nie jest to już takie pewne. Są oczywiście jakieś lokalne legendy mówiące o rzeźnikach oraz handlarzach bydła (informacja z Wikipedii), ale tak naprawdę wiadomo tylko…
-
Kościół św. Trójcy
Kościół ten jest w pewnym sensie wyjątkowy, bo na tych terenach został wybudowany 1860 roku w jako świątynia katolicka. Co więcej, w latach trzydziestych XX wieku pojawiła się konieczność jego rozbudowy, w wyniku której dotychczasowa nawa stała się transeptem. Stąd dziś wygląd tego obiektu, z uwagi na dwie absydy w dwóch różnych płaszczyznach, wydaje się być lekko niespójny. Nad całością dominuje smukła, wysoka wieża. Kościół stoi na wysokim wzgórzu, z którego rozciąga się ładny widok na ruiny fary i ratusz, a także na niemiecką część miasta, ale trzeba pamiętać, że prowadząca do niego ulica jest drogą jednokierunkową.
-
Krzyże pokutne
Przy skrzyżowaniu ulic Śląskiej i Kołłątaja stoją trzy kamienne krzyże pokutne, mając w tle specjalny murek, który prawdopodobnie ma je chronić, a jednocześnie jakoś zwrócić na nie uwagę. A dlaczego te krzyże tutaj stoją? Niczego pewnego nie wiemy. Zgodnie z tablicą informacyjną pochodzą z lat 1453 i 1459. Nie ma w ich przypadku specjalnych wątpliwości, że rzeczywiście krzyże pokutne, ponieważ mają dość wyraźnie wyryte kształty przypominające narzędzia zbrodni. Na wspomnianej tablicy informacyjnej opisano legendy mające wyjaśnić powód postawienia krzyży. Podobno miała je postawić rodzina trzech braci, wśród których doszło do śmiertelnej bójki o jajko. Inna z legend mówi o bójce trzech rzeźników o szynkę. Ile jest w tym prawdy? Nie…
-
Mury miejskie
Pierwsze ceglane mury miejskie w Gubinie powstały w XIV wieku, a rozbudowywane były przez kolejne dwa stulecia. W XIX wieku obwarowania przestały spełniać swoją rolę, a ponieważ były w kiepskim stanie, zaczęto je rozbierać. Do dziś pozostała zbudowana w 1530 roku wieża Bramy Ostrowskiej (nie da się jej nie zauważyć, bo stoi na środku ulicy 3 Maja), znajdujący się obok niej niewielki fragment murów oraz będąca obecnie na prywatnej posesji szesnastowieczna Baszta Dziewicza. Swego rodzaju dodatkiem jest postawiona pod koniec XIX wieku brama ozdobna oraz mur stylizowany na obronny przy ul. Dąbrowskiego.
-
Ratusz
Dawna siedziba miejskich rajców jest obok ruin fary jedyną pozostałością po przedwojennej gubińskiej starówce. Odbudowa ratusza dobiegła końca ponad 40 lat od zakończenia II wojny światowej. Dzięki niej możemy dziś zobaczyć elementy architektury gotyckiej oraz renesansowej. Najbardziej charakterystycznymi cechami ratusza są smukła wieża z początku XVI wieku oraz renesansowe szczyty z drugiej połowy XVII wieku. Obecnie w budynku dawnego ratusza mieści się dom kultury, a w podziemiu znajduje się lokal gastronomiczny z wejściem w przyziemiu wieży.
-
Ruiny kościoła św. Trójcy
Mury największej świątyni w regionie stoją w centrum miasta, obok ratusza, ok. 200 metrów od mostu granicznego. Dzisiejszy wygląd jest efektem walk toczonych w mieście pod koniec II wojny światowej. Po wojnie kościół nie został odbudowany i na chwilę obecną ma status trwałej ruiny. Kościół w obecnym kształcie jest wynikiem rozbudowy poprzedniej świątyni, która miała miejsce pod koniec XIV wieku. Kolejne modernizacje trwały jeszcze przez niemalże 200 lat, a kolejne stulecia nie przyniosły już większych zmian. Najbardziej charakterystycznym elementem jest wysoka wieża, do której od strony nawy przymocowano schody prowadzące do odbudowanej niedawno latarni.
-
Pałac
Henryków leży przy drodze ze Szprotawy na Niegosławice, aczkolwiek do pałacu trzeba z tej drogi skręcić do „centrum” wsi. Pałac z tej głównej drogi jest dobrze widoczny. Budynek powstał pod koniec XVIII wieku, a 1826 przeprowadzona została przebudowa w stylu klasycystycznym, dzięki której pałac uzyskał dzisiejszy wygląd. Po wojnie obiekt został przejęty przez miejscowy PGR. Aktualnie pełni funkcje hotelowe. Jak można przeczytać na stronie internetowej hotelu, prace przystosowujące dawne dobra do celów turystycznych zostały przeprowadzone pod koniec XX wieku. Muszę przyznać, że pałac prezentuje się bardzo ciekawie, tak jakby nadal rządzili tutaj dawni właściciele. Teren otoczony jest odnowionymi dawnymi budynkami gospodarczymi.
-
Kościół Chrystusa Króla
Świątynia w dzisiejszym kształcie powstała pod koniec I połowy XVIII wieku, gdy została odbudowana po pożarze. Wcześniejsza, zapewne szachulcowa, powstała natomiast pod koniec XVII wieku, ale także spłonęła (1725 r.). Finalnie powstał więc murowany kościół orientowany w stylu barokowym, zlokalizowany w ścisłym centrum miasteczka. Kościół nie jest otoczony żadnym ogrodzeniem. Teren wokół niego jest zadbany. Budynek można spokojnie obejść dookoła i pooglądać całkiem sporo płyt nagrobnych (według źródeł są to płyty z XVII-XVIII w.). W pierwszej chwili nie zwraca się na to uwagi, ale kościół ma ciekawy kształt. Wąska nawa główna ograniczona jest trójbocznymi zakończeniami (od zachodniej strony jednym z boków tego zakończenia jest wieża), a główna część świątynia rozszerzona…
-
Park dworski
Odwiedziłem iłowski park, znajdujący się na terenie dawnego pałacu, już po jego rekompozycji, dzięki której odzyskał choć część dawnej świetności. W parku zidentyfikowano prawie 1800 drzew, wśród których przeważają dęby, graby, olsze czarne i klony. Najciekawszym drzewem, przynajmniej według mnie, jest jednak buk pospolity – odmiana zwisająca. W całość bardzo ładnie wkomponowana jest przepływająca tędy rzeczka Czerna Mała oraz stawy. W ogrodzie chińskim znajdują się najbardziej charakterystyczne elementy parku, czyli dwie bramy księżycowe, czyli mury zawierające dwa oraz trzy okna. Pomiędzy bramami ulokowano fontannę. Całość wygląda bardzo malowniczo, więc świetnie nadaje się zarówno na spacery, jak i sesje fotograficzne. Inną budowlą jest mostek miłości, czyli fantazyjne przejście nad drogą. Ciekawą…
-
Pałac
Początki iłowskiego pałacu w dzisiejszym kształcie sięgają 1626 roku, gdy powstała pierwsza jego część – renesansowy budynek z wieżą, w przyziemiu której znajduje się wejście ozdobione kamiennym portalem. Na początku XVIII wieku dobudowane zostało barokowe skrzydło, które 200 lat później przedłużono o część zwieńczoną cebulastym hełmem. Pałac na szczęście zachował się w całości. Obecnie w budynku mieści się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych. Na terenie pałacowym znajduję się także zabudowania folwarczne, pochodzące z początku XX wieku, stylizowane na budynki szachulcowe. Wyróżniającym się obiektem jest budynek przy ul. Żagańskiej, będący jednocześnie bramą wjazdową.
-
Ruiny zamku
Według dostępnych materiałów gotycka część zamku składała się z trzech skrzydeł, natomiast czwarte, zawierające wejście, zostało dobudowane w stylu renesansowym. Jest to murowany budynek, za wyjątkiem niższych partii starszej części, które powstały z kamienia. Patrząc na to co zostało z dawnego zamku aż trudno uwierzyć, że ta budowla była użytkowana jeszcze w czasach powojennych. W 1960 roku wybuchł tu jednak pożar, po którym miejscowy PGR zmienił siedzibę, a budynek bez właściciela zaczął popadać w ruinę. Dziś obiekt ten, będący własnością prywatną, jest raczej mało atrakcyjnym miejscem zarówno ze względu na jego wygląd, jak i pobliskie hale. Przy odrobinie szczęścia ruiny można zobaczyć jadąc drogą nr 12.
-
Kościół św. Antoniego
Świątynia znajduje się w środku dawnej wsi, przy głównej drodze, więc nie można jej nie zauważyć. Powstała w połowie XVIII wieku jako zbór ewangelicki o konstrukcji szachulcowej, na planie ośmiokąta. Po nieco ponad stu latach budynek został obmurowany. Ciekawym elementem jest wieńcząca dach latarnia. Od południowej strony znajduje się kamienna dzwonnica. Wewnątrz uwagę zwracają empory, charakterystyczne dla świątyń protestanckich, a także prawdopodobnie barokowe ołtarz oraz ambona. Na suficie bardzo ładnie są wkomponowane fragmenty stropu ze zburzonego Kościoła Łaski w Kożuchowie.
-
Kościół św. Mikołaja
Jako, że świątynia pochodzi z końca XIII wieku, jest to jeden z najstarszych obiektów w regionie. Zbudowana jest z kamienia polnego i rudy darniowej. Charakterystyczna wieża została dobudowana kilkadziesiąt lat później. Teren przykościelny otoczony jest piętnastowiecznym kamiennym murem, do którego przybudowana jest kaplica grobowa. Niestety, podczas mojego pobytu brama była zamknięta, więc wszystkie zdjęcia zrobiłem zza muru.
-
Pałac
Pałac, zaprojektowany na planie kwadratu, został zbudowany w ostatniej dekadzie XVIII wieku. Obecnie z budynku pozostały tylko mury oraz tylny ryzalit zdobiony czterema pilastrami i zwieńczony attyką. Choć dziś jest to już tylko malownicza ruina, to po II wojnie światowej obiekt był użytkowany przez miejscowy PGR, a swego rodzaju ciekawostką jest to, że nadal należy do Skarbu Państwa. Aby dojechać w pobliże pałacu należy skręcić z głównej drogi Jelenina i przejeżdżając obok kościoła pokonać jeszcze nieco ponad półtora kilometra.
-
Pałac
Pałac został zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku na planie prostokąta. Charakterystycznymi cechami zewnętrznymi są ryzalit z balkonem oraz balustrada wieńcząca elewację. Budynek zlokalizowany jest przy przebiegającej przez Jelenin drodze, jednak latem ze względu na dość gęsto rosnące drzewa jest właściwie niewidoczny. Po wojnie był użytkowany przez miejscowy PGR, a obecnie należy do prywatnego właściciela. Wydaje się, że jego stan jest stosunkowo dobry, jednak teren wokół pałacu jest mocno zaniedbany.
-
Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Ośrodek jest znany miejscem odwiedzanym chociażby przez wycieczki szkolne. Warto tutaj przyjechać, żeby zobaczyć okolicę z tarasy wieży obserwacyjno-widokowej, przejść się aleją dębów, gdzie rosną m.in. „potomkowie” zniszczonych przez głupich ludzi dębów Napoleon oraz Chrobry. Można zwiedzić różnego rodzaju wystawy, a także w zorganizowanej grupie miło spędzić czas przy ognisku. Ośrodek uczestniczy w ogólnopolskiej akcji obserwacji ptaków, która jest organizowana w ostatni weekend stycznia. Wieża nie jest zabytkiem. Została wybudowana pod koniec XX wieku. Ma 41 metrów wysokości i pozwala obejrzeć okoliczne tereny. Las jest częściowo pozostałością po dawnym parku angielskim, należącym niegdyś do właściciela pałacu w pobliskich Brodach.
-
Kościół Matki Bożej Częstochowskiej
Kościół znajduje się przy głównej drodze prowadzącej przez Kalsk, więc zlokalizowanie go nie jest żadnym problemem. Świątynia została zbudowana w pierwszej połowie XVI wieku (nad wejściem znajduje się cegła z rokiem 1521, choć prawdę mówiąc nie zauważyłem jej). Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest to kościół drewniany, ale w rzeczywistości drewniana jest tylko wieża nakryta wysokim hełmem. Wieża jest zresztą 200 lat młodsza od ceglano-kamiennej cześci budowli. Ciekawie prezentują się portale w kształcie oślego grzbietu. Początkowo była to świątynia katolicka, ale 1526 roku została przejęta przez protestantów. Na zdjęciach dostępnych w internecie widać, że jeszcze w latach trzydziestych wyposażenie kościoła było całkiem bogate, jednak do dnia dzisiejszego nic…
-
Pałac
Aby dojechać do pałacu od strony Zielonej Góry, należy przed kościołem skręcić w prawo. Jest to sporych rozmiarów obiekt, zbudowany początkowo (przełom XVII i XVIII wieku) na planie wąskiego prostokąta. Obszerniejsze skrzydło północne dobudowano w drugiej połowie XIX wieku, a południowe na początku XX wieku. Charakterystycznym elementem pałacu jest wieża, nieco wyższa od reszty budynku. Główne wejście, znajdujące się na środku frontowej części pałacu, jest elementem ryzalitu. Nad wejściem widać herb rodziny von Sydow, która mieszkała to przez ponad 150 lat, aż do 1945 roku. Można powiedzieć, że powojenne losy pałacu potoczyły się dość szczęśliwie, bo generalnie był cały czas użytkowany. Obecnie w odnowionym budynku swoją siedzibę ma Instytut Zarządzania…
-
Kościół Matki Bożej Bolesnej
Przejeżdżając przez Karczówkę, o której nie miałem pojęcia, zauważyłem niebanalnie pomalowany kościółek. Tak naprawdę, to nie dało się go nie zauważyć, bo stoi przy samej drodze, a swoim wyglądem na pewno zwraca uwagę. Zatrzymałem się więc i zrobiłem kilka zdjęć, choć pora nie była najlepsza, a po powrocie do domu poszukałem informacji. Byłem święcie przekonany, że to gotycka budowla, a tymczasem jest to barokowa świątynia z końca XVII wieku. Zbudowano ją na miejscu wcześniejszego kościoła, który zwyczajnie się zawalił. Opiekę nad nowym kościółkiem sprawowali augustianie, obecni również w sąsiedniej Brzeźnicy. Kościół wygląda trochę jak część większej całości. Widać zdecydowany podział na nawę oraz prezbiterium. W południowej części dachu umieszczono wieżyczkę…
-
Dawna synagoga
Stojący przy ul. Dworcowej budynek mieszkalny trudno obecnie uznać za zabytek, bo w niczym nie przypomina już obiektu sakralnego, którym był do 1936 roku. Wówczas pod naciskiem władz obiekt został sprzedany i przeznaczony na cele gospodarcze. Podczas Nocy Kryształowej nie służył do modlitwy, więc nie został zniszczony. Po II wojnie światowej budynek zmienił przeznaczenie – został przystosowany do zamieszkania, a dziś jest już podobny do wielu innych bloków. Z ciekawości szukałem przedwojennych zdjęcia synagogi w internecie. Udało mi się znaleźć tę fotografię. Widać na niej dwie wieże od frontu, a sam budynku wygląda na większy niż obecnie.
-
Kościół św. Maksymiliana Kolbe
Ewangelicka świątynia została zbudowana na początku XIX wieku na miejscu wcześniejszego kościoła szachulcowego. Solidna wieża nakryta wysokim hełmem została dobudowana w 1832 roku, a w jej przyziemiu lokowano główne wejście. Wewnątrz w oczy najbardziej rzucają się dwukondygnacyjne empory. Po prawej stronie, patrząc w stronę ołtarza, znajduje się chrzcielnica będąca jedynym widocznym elementem oryginalnego wyposażenia. Obecnie jest to kościół pomocniczy parafii pw. św. Wojciecha.
-
Pałac
Dzisiejszy kształt budowli jest efektem odbudowy po zniszczeniach, którym pałac uległ w 1735 roku. Źródła donoszą, że wcześniejsza rezydencja – powstała pod koniec XVII wieku – miała bogatszą formę i detale architektoniczne. W 1730 roku pałac przejął król August II, który często zatrzymywał się tutaj w czasie podróży z Warszawy do Drezna. Na dwa lata przed zniszczeniem obiekt został rozbudowany, a przy pałacu założony został park. Po II wojnie światowej majątek został przejęty przez miejscowy PGR. Obecnie jest to własność prywatna. W 2014 roku wokół budynku postawiony został nowy płot, który uniemożliwia oglądanie elewacji frontowej. Przy pałacu znajduje się spory park, który szczególnie jesienią prezentuje się bardzo malowniczo.
-
Ratusz
Ratusz oraz rynek są zlokalizowane przy głównej drodze przebiegającej przez miasto (nr 32 z Sulechowa do Wolsztyna). Pierwotny budynek powstał na środku rynku w pierwszej połowie XVIII wieku. Ratusz w obecnej formie jest efektem przebudowy, która została przeprowadzona na początku drugiej połowy XIX wieku. Dziś jest to czteroskrzydłowy budynek z niewielkim dziedzińcem oraz wieżą znajdującą się od wschodniej strony. Na wieży umieszczony jest mechanizm zegarowy z 1856 roku.
-
Rynek
Rynek w Kargowej jest placem w kształcie kwadratu, którego boki tworzą budynki mieszkalno-handlowe, a w jego środku znajduje się ratusz. Zabudowania mieszkalne pochodzące w większości z XIX wieku uzupełnione są współczesnymi obiektami, co w sumie tworzy dość spójną całość. Przez północne skrzydło rynku przechodzi główna kargowska droga nr 32. Przedłużeniem zachodniego skrzydła jest natomiast ul. Dworcowa prowadząca w stronę Klenicy.
-
Kościół Nawiedzenia NMP
Kościół, znajdujący się na skraju w kierunku Trzebiechowa, zbudowano pod koniec XVIII wieku, a dzisiejszy kształt jest wynikiem przebudowy i rozbudowy w połowie XIX wieku. Od strony drogi dobudowano wysoką wieżę przypominającą nieco wieżę zielonogórskiej konkatedry. W jej przyziemiu znajduje się główne wejście. Obecnie jest to jedna z najdłuższych świątyń w regionie. Ponieważ podczas mojego pobytu w Klenicy otwarta była tylko kruchta, więc z zabytkowego dziewiętnastowiecznego wyposażenia widziałem tylko ołtarz główny oraz ambonę. Przed kościołem zobaczyć można kilka pomników.
-
Pałac myśliwski
Pod koniec XVIII wieku dobra klenickie zakupiła rodziny Biron, więc w pewnym momencie zarząd przejęła dobrze znana w naszym regionie Dorota de Talleyrand-Périgord, córka Piotra Birona. Zięciem jej córki został Antoni Wilhelm Radziwiłł i to on w 1884 roku wybudował na obrzeżach istniejącego wówczas parku krajobrazowego pałac myśliwski. Jako że właściciele nie mieszkali tu na stałe, część budynku zajmował zarządca posiadłości. Pałac składa się z części głównej oraz skrzydła. Architektura jest dość zróżnicowana dzięki wieżyczkom, ryzalitom oraz balkonom. Całość przedstawia się interesująco, szczególnie ze stawem znajdującym się między główną ulicą Klenicy a pałacem. Pałac widoczny jest z głównej ulicy, w środkowej części wsi. Po wojnie mieściły się tutaj biura miejscowego…
-
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Kościół powstał w drugiej połowie XIV wieku jako drewniana świątynia katolicka. Charakterystyczna drewniana wieża pochodzi z początku drugiej połowy XVII wieku. Kiedy patrzy się na budynek z zewnątrz wygląda on bardzo niepozornie. Ot, jeden z wielu starych wiejskich kościółków. Wystarczy jednak przekroczyć jego próg, aby przenieść się do innego świata. Najstarszymi elementami wyposażenia są ołtarz szafiasty oraz umieszczona w jego centrum rzeźba Maryi z Dzieciątkiem. Dzisiejszy wygląd i wystrój wnętrza jest efektem przejęcia świątyni przez protestantów. Z końca XVI wieku pochodzą chrzcielnica, empory oraz chór. Z kolei z początku XVII wieku pochodzą: ambona, predella (podstawa, na której stoi ołtarz), zwieńczenie ołtarza oraz większość malowideł. Ciekawostką jest to, że wejścia na…
-
Kościół św. Jana Chrzciciela
Kościół powstał na początku XVIII wieku, na miejscu wcześniejszego, zburzonego w czasie wojny trzydziestoletniej. Obecnie jest to jednonawowa świątynia zbudowana planie prostokąta, posiadająca od strony północnej wysoką wieżę, w przyziemiu której znajduje się wejście. Kwadratowa wieża zwieńczona jest ośmioboczną latarnią. Wewnątrz zachowało się zabytkowe osiemnastowieczne wyposażenie, czyli ołtarze – główny oraz boczne, organy, konfesjonał oraz ambona. Sklepienia w centralnej części pokryte jest malowidłem przedstawiającym prawdopodobnie wniebowstąpienie. Na zewnątrz, od strony pałacu, o ścianę kościoła oparte są płyty nagrobne, pochodzące najpewniej z dawnego cmentarza.
-
Pałac
Początki pałacu sięgają końca pierwszej połowy XIX wieku, kiedy to powstała główna część budynku, położona równolegle do drogi, założona na planie prostokąta. Niespełna trzydzieści lat później od strony zachodniej dobudowane zostało skrzydło z ośmioboczną wieżą, co nadało rezydencji charakterystyczny kształt litery T. Nad głównym wejściem znajduje się herb rodziny von Klitzing, która mieszkała tu od powstania pałacu do 1945 roku. Po II wojnie światowej budynek został zaadaptowany na szkołę, tracąc oczywiście pierwotny wystrój wnętrz. W latach 80-tych XX wieku, podczas wyposażania szkoły w centralne ogrzewanie dobudowano komin mocno szpecący wygląd. Obecnie znajduje się tu Zespół Edukacyjny.
-
Kościół św. Anny
Kiedy patrzyłem się na ten kościół z zewnątrz (podczas mojej wizyty był niestety zamknięty) nawet do głowy nie przyszłoby mi, że został zbudowany w drugiej połowie XVI wieku. Jest to pierwotnie ewangelicka świątynia wzniesiona przez rodzinę von Kottwitz, czyli ówczesnych właścicieli Konotopu. W przeciwieństwie do wielu podobnych obiektów, tutaj nigdy nie dobudowano wieży, natomiast przy kościele znajduje się drewniana konstrukcja dzwonnicy, na której zawieszony jest dzwon odlany w 1595 roku z inicjatywy fundatorów świątyni. Kościół znajduje się obok nieczynnej linii kolejowej, przy drodze prowadzącej do Bojadeł.
-
Dwór rodziny Lossow
Tuż obok kościoła, w odległości około 50 metrów od głównej drogi, znajduje się piętrowy budynek z mansardowym dachem. Jest to zbudowany pod koniec XVIII wieku barokowy dwór, należący pierwotnie do rodziny von Lossow. Ozdobą frontu jest piętrowy ryzalit zwieńczony trójkątnym szczytem. Po II wojnie światowej dwór został przystosowany na potrzeby mieszkaniowe pracowników miejscowej Stacji Hodowli Roślin.
-
Kościół św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
Niemalże dokładnie w centrum Kosieczyna, przy głównej drodze, stoi pięknie odnowiony kościółek. Można oczywiście założyć, że został zbudowany dawno, ale jego niepozorność sprawia, że przejeżdżający tędy ludzi zapewne nie podejrzewają nawet, że mają przed sobą najstarszą drewnianą świątynię w Polsce. Dzięki badaniom przeprowadzonym tu w 2006 roku odkryto, że budowla powstała pod koniec XIV wieku. Niespełna pół wieku później zbudowano wieżę. Na stronie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej widnieje informacja, że kosieczyńska parafia została erygowana w 1406 roku i za wyjątkiem krótkiego okresu, gdy kościół został przejęty przez protestantów, zawsze należała do katolików.
-
Pałac Zakrzewskich
Po przejęciu Kosieczyna przez rodzinę Zakrzewskich (poprzednimi właścicielami byli Lossowowie) w sąsiedztwie dworu powstał pałac – neogotycki budynek zaprojektowany na planie prostokąta o podobnej powierzchni, jednak bogatszych zdobieniach i mniej regularnym kształcie, pochodzący z połowy XIX wieku. W bryle pałacu dominują liczne elementy dekoracyjne na szczycie, ozdobny ryzalit oraz ganek w środkowej części oraz spore ryzality od strony wschodniej. Podobnie jak dwór, także pałac po wojnie został przejęty przez kosieczyńską Stację Hodowli Roślin.
-
Kościół Nawiedzenia NMP
Zlokalizowany w centrum wsi kościół nie wymaga specjalnego poszukiwania, bowiem stoi przy głównej drodze, mając w tle dawny park pałacowy. Można spojrzeć na te dwa zabytki znajdujące się w skrajnie różnych stanach od strony pobliskiego stawu. Kościół w swojej pierwotnej postaci został zbudowany w XIII wieku. Prawdopodobnie jedynym elementem jest niepozorne okno we wschodniej ścianie. Niestety nie widziałem tego świadka przeszłości, bowiem wejście na teren kościoła było zamknięte. W kolejnych wiekach świątynia była często przebudowywana, a jednym z młodszych jej elementów jest drewniana wieżyczka. Dziś jest to kamienna budowla z wyraźnie wydzielonym prezbiterium. Podobni we wnętrzu nie zachowało się zbyt wiele wyposażenia. Za to kościół jest bardzo ładnie otoczony. Aktualnie…
-
Pałac von Knobeldorffa
W centrum wsi, za kościołem, obok stawu, stoi dawny pałac wybudowany przed końcem XVIII wieku. Budowla ma kształt litery U. Zachodnia część wychodzi na strumyk oraz kościół. Północna część uległa niestety zniszczeniu. Ma pałacu nie widać już praktycznie żadnych detali architektonicznych, może poza podporami balkonu. Jest to kolejny obiekt, który przetrwał wojnę, poradził sobie z użytkowaniem przez miejscowy PGR, ale nie podołał późniejszym zmianom. W 1990 roku budynek przejął prywatny właściciel, potem kolejny, a obecny podobno wsiąkł jak kamień w wodę. Pamiętam, że jeszcze ok. 2010 roku pałac był wystawiony na sprzedaż i wyglądał na budynek w jako takim stanie. Na zdjęciach nieco późniejszych widać było brak jednej ściany, a…
-
Dwór
Ok 150 metrów na zachód od kościoła znajduje się dawny dwór pochodzący z XVII wieku. PO 1945 roku roku, jak większość tego typu obiektów, został przejęty przez PGR i mocno zdewastowany. Na szczęście prywatny właściciel doprowadził budynek do stanu używalności i dziś, choć pozbawiony ozdób architektonicznych, jest w stosunkowo dobrym stanie. Jest to budowla na planie prostokąta, przykryta dachem czterospadowym. Aktualnie teren, na którym znajduje się dawny dwór jest ogrodzony dość wysokim murem i ciężko jest zobaczyć go w całej okazałości.
-
Kościół św. Jadwigi
Kościół został zbudowany z kamienia polnego w XIV wieku, jako jednonawowa świątynia. Wieża została dobudowana w 1567 r. podczas przebudowy kościoła. Z tego roku jest też portal Charakterystycznymi elementami są przede wszystkim wspomniana wieża, zwieńczona hełmem obeliskowym, wysoki dach dwuspadowy oraz schodkowy portal znajdujący się w przyziemiu wieży. Kościół nie jest zbyt „przyjazny”, bowiem stosunkowo wysoka wieża w połączeniu z niebyt wielki korpusem oraz dość ograniczonym terenem sprawia, że jedynym miejscem umożliwiającym zrobienie całościowego zdjęcia jest ulica od strony prezbiterium.
-
Kościół Matki Bożej Gromnicznej
Kościół, jak cała starówka, zbudowany jest na wzgórzu, co najlepiej widać, wjeżdżając do Kożuchowa od strony Zielonej Góry. Znajduje się w północno-zachodnim rogu rynku. Jest to ceglana świątynia trójnawowa, choć zachowały się jeszcze pozostałości wcześniejszej budowli, pochodzącej z połowy XIII wieku, zbudowanej z kamienia polnego. Dzisiejszy kształt i wygląd, to efekt wielokrotnego odbudowywania po kolejnych pożarach, trawiących ten kościół. Charakterystyczna wysoka wieża widoczna jest z daleka i wraz z wieżą zamkową jest podstawowym elementem panoramy miasta. Widok z zewnątrz Epitafia Południowa ściana kościoła pokryta jest wieloma epitafiami i płytami nagrobnymi pochodzącymi z przykościelnego cmentarza. Wnętrze Wewnątrz dominuje wystrój barokowy, co w dużej mierze jest efektem pożaru z 1637 roku, gdy…
