Żary – Pałac Promnitzów

Zbudowany na terenie podzamcza sporych rozmiarów powstawał w I połowie XVIII wieku z inicjatywy ówczesnego właściciela Żar Erdmanna II von Promnitza, który był wówczas szambelanem Augusta II. Tak naprawdę dopiero z góry widać, że pałac ma kształt prostokąta z ukośnym wschodnim bokiem, a wewnątrz znajduje się dziedziniec o powierzchni ok. 900 m².

W skład założenia wchodził m.in. park znajdujący się na północ od pałacu. Do dziś przetrwała Błękitna Brama będą aktualnie wejściem do parku miejskiego. Do dziś przetrwała także Akademia Rycerska wchodząca w skład szpitala wojskowego oraz budynki należące do dawnego folwarku.

Pałac stosunkowo niedługo pełnił rolę rezydencji, bowiem Promnitzowie już 37 lat po zakończeniu budowy sprzedali obiekt Saksonii. W XIX wieku mieścił się tu szpital wojskowy. W 1926 r. budowla została wyremontowana i przekazana urzędowi ziemskiemu. W czasie II wojny światowej pałac ucierpiał i niestety w latach powojennych nie było za bardzo pomysłu na jego wykorzystanie. Przeprowadzono jedynie prace zabezpieczające przed kompletną ruiną.

Patrząc na to jak pałac wygląda obecnie szkoda na pewno niewykorzystanego potencjału jaki kryje się w tym reprezentacyjnym obiekcie. Pomimo wieloletnich zaniedbań wciąż wrażenie robi ogromny półokrągły tympanon widoczny od strony starego miasta oraz podtrzymujące go wysokie pilastry. Zachowały się jeszcze elementy dekoracyjne na fasadzie budynku, ale nie da się ukryć, że potrzebuje on przede wszystkim pomysłu na wykorzystanie oraz ogromnych pieniędzy na doprowadzenie do stanu używalności.