Świebodzin ()
Atutem Świebodzina zawsze było położenie – na przecięciu szlaków z Poznani do Berlina i z Wrocławia do Szczecina. I tak jest do dziś. Obecnie większość ludzi kojarzy tę nazwę przede wszystkim z figurą Chrystusa Króla, która od 2010 roku stoi na południowo-wschodnim obrzeżu miasta, blisko drogi ekspresowej S3. Nie należy jednak zapominać, że historia Świebodzina jest bardzo ciekawa i warto się z nią zapoznać.
W pobliskie wsi Grodziszcze archeolodzy wciąż odkrywają pozostałości osady z IX wieku. Początków dzisiejszego miasta należy szukać na przełomie XIII i XIV wieku. Świebodzin stosunkowo często zmieniał swoich właścicieli – należał do książąt głogowskich, Wielkopolski, Brandenburgii, Śląska, Czech, Prus. W XVI wieku były tu dwa pożary miasta, pięć epidemii, a nawet jedno trzęsienie ziemie – w 1533 roku. Wiek XVII to czasy wojny trzydziestoletniej, a potem zmiany polityczne, które zatrzymały rozwój aż do drugiej połowy XIX wieku, czyli rozwoju przemysłu oraz powstania linii kolejowej.
Podczas II wojny światowej miasto nie ucierpiało zbyt mocno, dzięki czemu możemy dziś oglądać jedną z ładniejszych lubuskich starówek. Sam układ ulic pozostał niezmieniony, dzięki czemu dokładnie widać obszar miasta otoczony dawniej murami obronnymi, które zresztą w pewnej części zachowały się.
-
Dawna szkoła parafialna
Przy łuku ul. Szpitalnej pod numerem 3 (trochę na tyłach kościoła św. Michała Archanioła) stoi niepozorny budynek, którego front jest ozdobiony dwoma schodkowymi szczytami. To dawna szkoła parafialna, zbudowana w 1604 roku. Po wejściu, w sieni, można zobaczyć sklepienia sieciowe. Aktualnie znajduje się tutaj Katolicki Zespół Edukacyjny im. Jana Pawła II.
-
Figura Chrystusa Króla Wszechświata
Figura jest wzorowana na znanej powszechnie postaci Jezusa z Rio de Janeiro. Jest to swego rodzaju dopełnienie znajdującego się po drugiej stronie ulicy Sulechowskiej Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, które powstało z inicjatywy miejscowego proboszcza Sylwestra Zawadzkiego. Ksiądz zmarł 14 kwietnia 2014 roku, a 9 maja – zgodnie z jego wolą – serce zostało umieszczone w podstawie kopca. Tyle, że całość odbyła się bez wymaganych prawem zezwoleń… Jeżdżąc z Zielonej Góry nad morze przez wiele lat obserwowałem powstawanie kopca, którego wznoszenie rozpoczęto w 2001 roku. Nie ukrywam, że traktowałem cały proces jako swego rodzaju ciekawostkę, ale proboszcz dopiął swego i figura została poświęcona 21 listopada 2010 r. przez biskupa Stefana Regmunta. Teren…
-
Kościół NMP Królowej Polski
Zbór ewangelicki imienia Fryderyka zlokalizowany został w południowo-wschodniej części starego miasta, na miejscu wcześniejszych zborów. Zbudowano go w latach 1898-1900 jako ceglaną świątynię w stylu neogotyckim. Uwagę zwracają rozmiary kościoła oraz strzelista wieża. Bryła świątyni jest bardzo zróżnicowana. Pomimo zajęcia obiektu przez wojska radzieckie zachowały się tu niektóre elementy z oryginalnego wyposażenia – przede wszystkim organy z 1900 roku oraz stolarka drzwiowa. W 1981 roku przeprowadzono tu remont generalny. Od 1981 roku jest to kościół parafialny. Wcześniej wchodził w skład parafii św. Michała Archanioła.
-
Kościół św. Michała Archanioła
Trójnawowy kościół halowy został zbudowany w drugiej połowie XIV wieku roku z cegły, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni. Obiekt ucierpiał podczas pożaru miasta w 1541 roku, po czym został rozbudowany. Pierwotna bryła została rozbudowana o dwie kolejne nawy oraz kaplice. Jako, że kościół należał wówczas do protestantów, remont wykorzystano także do wzniesienia empor we wnętrzu. Świątynia nie ma obecnie wieży, ponieważ została rozebrana w XIX wieku ze względu na zły stan techniczny. Wygląd ściany frontowej, czyli m.in. dwie charakterystyczne wieżyczki oraz przedsionek, jest efektem prac wykonanych na początku XIX wieku według projektu Alexisa Langera. Po wszystkich przebudowach kościół ma dość oryginalny kształt, trudny do określenia, gdy ogląda się jego…
-
Mury obronne
Przyznam, że przyjeżdżając do Świebodzina nie przygotowałem się jakoś specjalnie w kierunku wiadomości o tutejszych murach obronnych i zaskoczyłem się, bo pomimo, że mury zaczęto rozbierać już w XVIII wieku, to w zachodniej części starówki pozostało ich sporo. Budowę murowanych umocnień rozpoczęto w XIV wieku, co było zapewne związane z powstaniem zamku. Wznoszono je z kamienia, a później także z cegły. Do miasta prowadziły trzy bramy: Krośnieńska, Frankfurcka, a od XVI wieku także Nowa. Całości dopełniały ziemne umocnienia po drugiej stronie szerokiej fosy. Dziś pozostałości murów obronnych można zobaczyć przede wszystkim przy ul. Okrężnej wraz z zasypaną fosą aż do ulicy Wałowej.
-
Ratusz
Pierwsza siedziba rajców miejskich powstała na przełomie XIV i XV wieku. Prawdopodobnie z tego zachowały się w piwnicach sklepienie kolebkowe. Ratusz w obecnym w kształcie, to efekt odbudowy wcześniejszego budynku po pożarze miasta z 1541 roku. Ciekawostką jest to, że od XVI wieku ratusz miał dwie wieże, połączone mostkiem. Wieża północna została jednak rozebrana 1827 roku, ponieważ groziła zawaleniem. W XIX wieku wygląd ratusz został zmieniony, dostosowany do trendów gotyckich (trzy szczyty po stronie wschodniej) oraz renesansowych (szczyt po stronie zachodniej, ozdobny krenelaż wieży). Ściany ozdobione są gzymsami i boniowaniem, a od strony północnej także pilastrami. Aktualnie w budynku ratuszu mieści się m.in. Muzeum Regionalne, w którym zobaczyć można różnego…
-
Rynek
Świebodzińska starówka (pl. Jana Pawła II) jest obecnie połączeniem odnowionego ratusza, dziewiętnastowiecznych kamienic oraz powojennych klockowych budynków, zdecydowanie niepasujących do tej części miasta. Kilka kamienic wyróżnia się różnorodną bryłą, ale najważniejsze jest chyba to, że starówka jako całość robi bardzo korzystne wrażenie. Od 2009 roku swoją ławkę ma tutaj Czesław Niemen.
-
Wieża Bismarcka
Wieża jest obecnie zlokalizowana w lasku przy osiedlu Widok. Widoczna jest także z drogi nr 92. Mierząca 22 metry wysokości budowla została oddana do użytku 20 września 1908 roku z inicjatywy miejscowego Związku Marchii Wschodniej, jako jedna z wielu wież ku czci kanclerza Otto von Bismarcka. Wówczas wyrosła na wzgórzu pośród świebodzińskich winnic. Na szczycie znajdowała się pięciometrowa nadbudówka, zdemontowana po II wojnie światowej, gdy była wykorzystywana jako punkt obserwacyjny do patrolowania terenów nadgranicznych. Z czasem wieża przestała być wykorzystywana, a przed ostateczną dewastacją uchronił ją miejscowy pasjonat krótkofalarstwa. Aktualnie wieża jest ogrodzona siatką, a na jej szczycie znajdują się anteny.
-
Zamek
Przejeżdżając dzisiejszą ulicą Zamkową można zastanowić się dlaczego w skład Lubuskiego Ośrodka Rehabilitacyjno-Ortopedycznego wchodzi jakaś nieużywana i zaniedbana część, wyglądająca na ruinę. Ta ruina to świebodziński zamek, a raczej to co z niego pozostało. Zamek zbudowano w I połowie XIV wieku. Otoczony był własną fosą, która łączyła się z fosą miejską. Początkowo posiadał jedno skrzydło, a dwa kolejne dobudowano w okresie renesansu, gdy właścicielami zamku byli przedstawiciele rodziny von Knobelsdorff. Pamiątką po nich jest widoczny na ścianie południowej (od strony ul. Zamkowej) monogram z literą „K”, znajdujący się pod krzyżem lotaryńskim wykonanym z kul armatnich. Zamek zatracił funkcje obronne po przejęciu przez cysterki trzebnickie. W 1895 roku obiekt został przekazany…
