Sulechów (Züllichau)
Sulechów jest chyba miastem trochę niedocenionym pod względem architektury. Przyznam, że sam nie znałem tutejszych zabytków, choć mieszkam zaledwie 20 kilometrów od tego miejsca. Od zawsze był dla mnie tylko jedną z miejscowości, przez którą się przejeżdża. Teraz, gdy zarówno w kierunku Poznania, jak i w kierunku Szczecina zbudowana jest obwodnica, jest miejscowością, którą się omija. Wstyd powiedzieć, ale dopiero przyjeżdżając z aparatem po raz pierwszy odkryłem to miasto.
Spore wrażenie zrobiły na mnie pozostałości murów obronnych z Bramą Krośnieńską, wyznaczające częściowo granice historycznego centrum. A historia Sulechowa sięga czasów średniowiecznych. Wówczas to powstał zamek, którego zachodnie skrzydło pozostało do dziś, a w 2010 roku zostało odrestaurowane i przeznaczone na Dom Kultury. W połowie XV wieku powstał dzisiejszy kościół stojący przy rynku. Bardzo ładny jest także odnowiony ratusz i kilka kamieniczek.
Niestety, II wojna nie oszczędziła Sulechowa. Zabudowa mieszkalna została zniszczona została w ok. 60%. Ocalały jednak najstarsze budynki, które możemy dziś nadal oglądać.
-
Dawny zbór kalwiński
W 1683 roku do Sulechowa przybyli uciekający przed reformację polscy szlachcice – Stanisław i Mikołaj Latalscy, zakładając tu gminę kalwińską. Dzięki przychylności króla pruskiego gmina uzyskała w 1751 roku pozwolenie na budowę świątyni. Rok później ruszyły praca trwające 13 lat. W ich wyniku powstał późnobarokowy zbór z ciekawą fasadą, której osią jest wieża nakryta dachem namiotowym. Nad wejściem można zobaczyć trójkątny przyczółek, w którym umieszczony jest kartusz. Po II wojnie światowej w zborze mieścił się dom katolicki. W 2007 roku budynek został odrestaurowany i przeznaczony na cele kulturalne. Obecnie znajduje się tutaj sala widowskowo-koncertowa miejscowego Domu Kultury.
-
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Jest to najstarszy sulechowski kościół. Wysoka wieża sprawia, że jego lokalizacja nie sprawia żadnego problemu. Świątynia mieści się obok zachodniego skrzydła rynku, a z drugiej strony teren przykościelny ograniczony jest murami obronnymi, w które wbudowana jest plebania. Dzisiejsza budowla jest przede wszystkim efektem przebudowy wcześniejszego kościoła pod koniec XV wieku, w stylu późnogotyckim. Ówczesny kościół od wschodniej strony składał się z wąskiego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium (widocznego od strony rynku), szerszego i wyższego trójnawowego korpusu oraz wieży od strony zachodniej. Starsza wieża wraz z zachodnim szczytem została zniszczona podczas pożaru w 1557 roku. Jej dolna część pełni obecnie rolę kruchty od strony murów obronnych (ul. Okrężnej). Od strony południowej w 1572…
-
Mury obronne z Bramą Krośnieńską
Sulechowskie mury obronne otaczające średniowieczne miasto powstały w XIV wieku (zamek znajdujący się poza murami miejskimi posiadał własne fortyfikacje). Zbudowano je z kamienia polnego oraz zaprawy wapiennej. W XV oraz XVI mury podwyższono. Początkowo znajdowały się dwie bramy: Świebodzińska od północy oraz Zielonogórska od południa. Na początku XVIII powstały dwie kolejne – Królewska i Krośnieńska. Ta ostatnia – barokowa, zdobiona pilastrami oraz kartuszami – przetrwała do naszych czasów. W XIX wieku fortyfikacje zaczęto rozbierać. Obecnie sporą ich część można zobaczyć przy ul. Okrężnej (na wysokości kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego), gdzie znajduje się także Brama Krośnieńska, a mniejsze fragmenty przy ul. Jana Pawła II, Magazynowej oraz przy Nowym Rynku, gdzie pozostał…
-
Ratusz
Dzisiejszy ratusz bazuje na renesansowym XVI-wiecznym budynku (wcześniejszy spłonął w pożarze w 1557 roku) z dwoma wieżami – wyższą od zachodniej oraz niższą od południowej strony. W swojej historii przeszedł on jednak sporo zmian. Już w 1633 roku ucierpiał w wyniku kolejnego pożaru (czasy wojny trzydziestoletniej) i przez dłuższy okres istniał w „wersji” dwukondygnacyjnej z dwuspadowym dachem. Dopiero w II połowie XIX wieku nastąpiła gruntowna przebudowa. Zamiast stromego dachu dobudowano drugie piętro, nowy płaski dach ozdobiono krenelażem, a południową wieżę obniżono do poziomu murów. Sulechowski ratusz pomimo uszkodzeń wojennych został siedzibą władz miejskich już 1945 roku. Kolejna znacząca przebudowa odbyła się na przełomie lat 60-tych i 70-tych. Wówczas krenelaż zastąpiono…
-
Zabudowa mieszkalna
Zabudowa mieszkalna Sulechowa nie miała zbyt wiele szczęścia. Wcześniejsze drewniane i szachulcowe domy zostały zniszczone podczas pożarów miasta. XIX-wieczne budownictwo murowane zostało natomiast mocno zniszczone podczas II wojny światowej. Rynek tworzy połączenie starszych kamienic oraz powojennej zabudowy, która uzupełniła miejsca pozostałe po budynkach, które nie dotrwały do naszych czasów. Całość, z ratuszem stojącym na środku placu, sprawia jednak dość korzystne wrażenie.
-
Zamek
Sulechowski zamek powstał prawdopodobnie na początku XIV wieku z inicjatywy książąt głogowskich. Znajdował się poza murami miejskimi, ale posiadał własne fortyfikacje, które częściowo przetrwały do dziś. Jeśli chodzi o same zabudowania zamkowe, to dziś możemy oglądać jedynie wieżę (obniżoną i nakrytą dachem namiotowym w 1730 roku) oraz renesansowe skrzydło zachodnie. Pierwotny zamek został powiększony w XV wieku, a następnie przebudowany w wieku XVI. W XVIII na elewacji skrzydła zachodniego dodano ozdobne pilastry, a w połowie XIX wieku powstał szczyt, który do dziś dodaje budowli uroku. W tym stuleciu wyburzone zostały części wschodnia oraz północna, pozostawiając zamek w kształcie, jaki można oglądać obecnie. W 2010 roku zamek został odrestaurowany i przeznaczony…
