Kapliczka na Winnicach jest nazwą potoczną, bo formalnie jest to kaplica pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Mieści się przy ul. Aliny 17 w parczku obok kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Została wzniesiona po 1314 roku jako wotum za opiekę Maryi nad mieszkańcami Zielonej Góry, którzy przeżyli epidemię dżumy (zmarło wówczas ok. 700 osób). Tutaj właśnie, na południowych wzgórzach, schronili się mieszkańcy, którym udało się opuścić miasto (ok. 100 osób) i przeczekali zarazę. W dowód wdzięczności za ocalenie wkrótce potem z pozbieranych kamieni polnych wystawiono na tym wzgórzu kaplicę Maryjną. W drugiej połowie XIX wieku kaplica była własnością jednego z zielonogórskich winiarzy, który po jej przebudowaniu prowadził tu wyszynk wina. Od…